ΑναλυτικάΚορυφαίαΠολιτική

Η σύγκρουση Ιράν – Αζερμπαϊτζάν γύρω από την Αρμενία και όχι μόνο: Αναφορά του Al Monitor

«Με την υποστήριξη της Τουρκίας και του Ισραήλ, το Αζερμπαϊτζάν βγήκε νικητής από τον πόλεμο του 2020, και πήρε πίσω όλα τα εδάφη του που κατείχε η Αρμενία ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης που ξέσπασε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, μειώνοντας έτσι τα de facto σύνορα του Ιράν με την Αρμενία. Το Αζερμπαϊτζάν κατέλαβε επίσης περίπου το ένα τρίτο του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το Αζερμπαϊτζάν τώρα ελέγχει επίσης περίπου 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα (124 τετραγωνικά μίλια) της κυρίαρχης επικράτειας της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Ωστόσο, αυτό δεν φαίνεται να είναι αρκετό για το νέο ρωμαλέο Μπακού» γράφει το Al Monitor, αναφερόμενο στην κατάσταση στον Καύκασο με εκτενές άρθρο του. 

Το factor.am παρουσίσε ολόκληρο το άρθρο, το οποίο αναφέρουμε παρακάτω.

«Η βαθύτερη ανησυχία είναι ότι, εκμεταλλευόμενος τον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία και τις εγχώριες αναταραχές στο Ιράν, ο Αλίεφ θα επιχειρήσει να πάρει ένα μεγαλύτερο έπαθλο: έναν χερσαίο και σιδηροδρομικό διάδρομο που θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν μέσω της νότιας περιοχής Σιουνίκ της Αρμενίας με τον μεγαλύτερο θύλακα της, το Ναχιτσεβάν, και την Τουρκία. Αυτός ο διάδρομος θα χωρίσει το Ιράν από την Αρμενία, τον μοναδικό χριστιανικό γείτονά του και ζωτικής σημασίας διέξοδο στις δυτικές αγορές. Η Αρμενία, με τη σειρά της, θα στερηθεί στην πραγματικότητα πιθανή στρατιωτική υποστήριξη από τον πιο φιλικό γείτονά της, το Ιράν.

Ο Διάδρομος Ζαγκεζούρ «θα είναι μια γεωπολιτική καταστροφή για το Ιράν», δήλωσε ο Χαμιντρεζά Αζιζί, Ιρανός αναλυτής και συνεργάτης του κέντρου SWP με έδρα το Βερολίνο. 

«Παρείχαμε πληροφορίες ότι το Αζερμπαϊτζάν προετοιμαζόταν για μια πιο εκτεταμένη επίθεση όταν επιτέθηκε στην Αρμενία τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους. Οι ενέργειες και οι δηλώσεις του Ιράν συνέβαλαν στην αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης αυτής της κατάστασης. Το Ιράν είναι σημαντικός εταίρος για την Αρμενία. Τα σύνορα με το Ιράν είναι πρωταρχικής σημασίας για την Αρμενία. Τα σύνορά μας με την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν είναι κλειστά, έτσι το Ιράν και η Γεωργία ανοίγουν τις πύλες μας προς τον έξω κόσμο», δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας Βαχάν Κοστανιάν σε συνέντευξή του στα μέσα ενημέρωσης. 

Μέχρι σήμερα, το Αζερμπαϊτζάν έχει απορρίψει με οργή τα αιτήματα της Αρμενίας για διεθνή δράση, ως προπαγάνδα δηλώνοντας ότι ο Ερυθρός Σταυρός και οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις εγγυώνται τη ροή τροφίμων και φαρμάκων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. 

Στις 23 Ιανουαρίου, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι εγκαθιδρύει Κοινή Αποστολή Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας στην Αρμενία. Περίπου 100 μη στρατιωτικοί παρατηρητές πρόκειται να αναπτυχθούν κατά μήκος των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν για να διασφαλίσουν τη διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός. 

Αλλά η εντολή τους δεν εκτείνεται στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, για το οποίο θα είναι απαραίτητη η συγκατάθεση του Αζερμπαϊτζάν. Και είναι απίθανο να συμβεί στο εγγύς μέλλον. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας επέκρινε την κίνηση της ΕΕ, χαρακτηρίζοντάς την ως κοινή προσπάθεια με τις Ηνωμένες Πολιτείες να «εισέλθουν στην περιοχή με κάθε κόστος». 

Οι επικριτές λένε ότι η ΕΕ επιδιώκει να επανορθώσει μετά τη συμφωνία που υπέγραψε με το Αζερμπαϊτζάν τον Ιούλιο, βάσει της οποίας διπλασίασε τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν για να αντισταθμίσει την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου ως αποτέλεσμα των κυρώσεων για την Ουκρανία. Και η συμφωνία κάνει το Μπακού πιο τολμηρό. 

Το Ιράν πάντα αρνιόταν να έχει περισσότερους ξένους παίκτες στην αυλή του. Ωστόσο, ο Αζιζί επιμένει ότι «οι Ευρωπαίοι που βρίσκονται εκεί μπορούν να εξισορροπήσουν το Αζερμπαϊτζάν και αυτό είναι σύμφωνο με τα συμφέροντα του Ιράν», παρόλο που οι σχέσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και της ΕΕ βρίσκονται σε πιο χαμηλό επίπεδο.

Ο Αλίεφ δεν κρύβει ότι σχεδιάζει τον λεγόμενο «Διάδρομο του Ζανγκεζούρ», τον αποκαλεί  «ιστορική αναγκαιότητα» και επιμένει επανειλημμένα ότι «θα ανοίξει σίγουρα, ανεξάρτητα αν το θέλει ή όχι η Αρμενία». Το Ιράν χαρακτήρισε «κόκκινη γραμμή» κάθε προσπάθεια αλλαγής των συνόρων.

 Η ένταση μεταξύ των δύο γειτόνων με σιιτική πλειοψηφία κλιμακώνεται και εκτός Αρμενίας. Στις 27 Ιανουαρίου, ένοπλος εισέβαλε στο κτίριο της πρεσβείας του Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο επικεφαλής ασφαλείας της αποστολής και να τραυματιστούν δύο φρουροί. 

«Απαιτούμε να διερευνηθεί αυτή η τρομοκρατική ενέργεια και να τιμωρηθούν οι τρομοκράτες», ανέφερε η δήλωση του Αλίεφ. Οι ιρανικές αρχές δήλωσαν ότι ο δράστης, ο οποίος είναι Ιρανός, δεν είχε πολιτικά κίνητρα και ότι επρόκειτο για «οικογενειακή υπόθεση». Αλλά το Αζερμπαϊτζάν δεν είναι ικανοποιημένο με αυτή την απάντηση. Το Μπακού ανακοίνωσε ότι κλείνει την αποστολή του και αποσύρει όλο το διπλωματικό του προσωπικό από την Τεχεράνη, εν αναμονή των αποτελεσμάτων μιας ενδελεχούς έρευνας.

Ορισμένοι αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν πιστεύουν ότι το Ιράν ενορχήστρωσε την επίθεση για να τιμωρήσει το Μπακού επειδή έστειλε τον πρώτο του πρεσβευτή στο Ισραήλ αυτόν τον μήνα πριν από τρεις δεκαετίες. Μέχρι τώρα, το Μπακού απείχε από αυτό το βήμα για να διατηρήσει την υποστήριξη των αραβικών χωρών στη σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ, εξηγεί ο Ζαούρ Σιρίγιεφ, αναλυτής του Νότιου Καυκάσου της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων. Ωστόσο, οι δεσμοί μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και του εβραϊκού κράτους ανθίζουν.

Οι φήμες για την παρουσία Ισραηλινών στρατιωτών κυκλοφορούσαν εδώ και καιρό, αλλά δεν ήταν δυνατό να αποδειχθούν. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο είναι σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου του Ισραήλ, αγόρασε μεγάλη ποσότητα όπλων από το εβραϊκό κράτος. Σε ανοιχτές πηγές τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι αεροπλάνα φορτίου προμήθευαν όπλα στο Αζερμπαϊτζάν καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου του 2020. Δεν είναι επίσης μυστικό ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί το Αζερμπαϊτζάν εδώ και πολύ καιρό για να παρακολουθεί το Ιράν. 

Επιδιώκοντας να προσελκύσει στο πλευρό του το Μπακού, το Ιράν υποστήριξε τουλάχιστον ρητορικά το Αζερμπαϊτζάν στην αρχή του πολέμου του 2020, μην λαμβάνοντας υπόψη το πόσο μακριά θα του επέτρεπε η Ρωσία να πάει. Με παρόμοιο λάθος υπολογισμό, η Αρμενία αποφάσισε να ανοίξει την πρώτη της διπλωματική αντιπροσωπεία στο Τελ Αβίβ το 2020, μόνο και μόνο για να μην εμπλακεί το Ισραήλ με το Αζερμπαϊτζάν. 

Σήμερα, οι δυνάμεις ασφαλείας του Αζερμπαϊτζάν πραγματοποίησαν έφοδο σε πολλά μέσα ενημέρωσης στο Μπακού, τα οποία κατηγορούνται ότι λαμβάνουν μισθούς από την Τεχεράνη. Συνελήφθησαν επτά άτομα που ανήκουν στο «ιρανικό δίκτυο κατασκοπείας». 

Από το 2021, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης διεξάγει στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, με πιο πρόσφατη τον Οκτώβριο, κατά μήκος των συνόρων με το Αζερμπαϊτζάν. Το τελευταίο, το «Ισχυρό Ιράν», αφορούσε την εγκατάσταση πλωτών γεφυρών και τη διέλευση του ποταμού Αράξη που χωρίζει τις δύο χώρες.

Εμφάνιση περισσότερων
Back to top button