Δηλώσεις από το Μπακού για σήμανση και οριοθέτηση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν βάσει ιστορικών χαρτών παραβιάζουν τη δέσμευση που αναλήφθηκε στην Πράγα και στο Σότσι για διεξαγωγή εργασιών οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και της Διακήρυξης της Άλμα-Άτα, είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας Αραράτ Μιρζογιάν σε συνέντευξή του στο «Armenpress».
Στη συνέντευξη, ο Μιρζογιάν αναφέρθηκε επίσης στους ισχυρισμούς της πλευράς του Αζερμπαϊτζάν ότι η Αρμενία αρνήθηκε να συμμετάσχει στην τριμερή συνάντηση στις Βρυξέλλες, μίλησε για τις προετοιμασίες για τη συνθήκη ειρήνης, αξιολόγησε την τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή.
Ερώτηση: Το Αζερμπαϊτζάν δηλώνει, ότι η Αρμενική πλευρά αρνήθηκε να συμμετάσχει στην τριμερή συνάντηση στις Βρυξέλλες. Πώς θα σχολιάζεται αυτό το γεγονός;
Απάντηση: Κατά τη διάρκεια της τετραμερούς συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στην Πράγα, επετεύχθη συμφωνία για την επόμενη συνάντηση. Συνεχίζουμε να τηρούμε τη συμφωνία αυτή και εκφράζουμε εκ νέου την ετοιμότητά μας να οργανώσουμε μια συνάντηση μεταξύ του Πρωθυπουργού της Αρμενίας, του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, του Προέδρου της Γαλλίας και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εντός αποδεκτού χρονικού πλαισίου.
Νομίζουμε, ότι η συνάντηση που έγινε στην Πράγα, με το σχήμα αυτό, ήταν αρκετά αποτελεσματική και σημαντική στο πλαίσιο της διαδικασίας εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενική πλευρά, όπως και πριν, ενδιαφέρεται για την ομαλοποίηση των σχέσεων.
Ερώτηση: Το Μπακού εγείρει για άλλη μια φορά το θέμα σχετικά με τη διαδικασία οριοθέτησης των συνόρων με βάση τους ιστορικούς χάρτες. Ποια είναι η θέση του Γερεβάν ως προς αυτό;
Απάντηση: Παρόμοιες δηλώσεις παραβιάζουν τη δέσμευση που αναλήφθηκε στην Πράγα και το Σότσι: να πραγματοποιηθεί οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών με βάση τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τη Διακήρυξη της Άλμα-Άτα.
Βάσει αυτής της δέσμευσης, η οριοθέτηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με βάση τις νομικές πράξεις που υπήρχαν κατά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991 και είχαν νομική ισχύ και σημασία. Επιπλέον, βάσει των επίσημων εγγράφων των φορέων που έχουν την αρμοδιότητα να προβαίνουν σε χαρτογράφηση, να συντάσσουν χάρτες και να δημοσιεύουν χάρτες από την ίδια ημερομηνία. Συνεπώς, η συζήτηση για τους ιστορικούς χάρτες είναι τουλάχιστον ακατανόητη, τόσο ως προς τον ορισμό όσο και ως προς το περιεχόμενο.
Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί, ότι η γενική ρητορική για τους ιστορικούς χάρτες είναι επικίνδυνη για την ανεξαρτησία των χωρών μας, επειδή εάν επικεντρωθούμε σε ιστορικούς χάρτες, μπορεί να αποδειχθεί, ότι τα σημερινά εδάφη τόσο της Δημοκρατίας της Αρμενίας όσο και πολύ περισσότερο της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν ήταν εδάφη άλλων κρατών για αιώνες.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σε μια ακόμη περίσταση. Αν και μετά τις συναντήσεις τόσο στο Σότσι στις 26 Νοεμβρίου του 2021, όσο και στις Βρυξέλλες στις 6 Απριλίου του 2022, συμφωνήθηκε ότι η σύσταση των επιτροπών στοχεύει κατά κύριο λόγο στην ασφάλεια των συνόρων, μετά τη σύσταση των αντίστοιχων επιτροπών, τον Σεπτέμβριο του 2022, εξαπολύθηκε μια νέα επίθεση κατά της Δημοκρατίας της Αρμενίας και νέα εδάφη καταλήφθηκαν από το Αζερμπαϊτζάν. Γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση όχι μόνο την επιθυμία του Μπακού να σεβαστεί τις συμφωνίες και το διεθνές δίκαιο, αλλά και τις προθέσεις του σχετικά με το έργο των επιτροπών αυτών γενικά.
Ερώτηση: Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζεται, ότι η Αρμενία έχει αναγνωρίσει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν.
Απάντηση: Έχουμε αγγίξει αυτό το ερώτημα πολλές φορές. Ωστόσο, ενώ ανέφερε συνεχώς στις ομιλίες του ότι η Αρμενία έχει αναγνωρίσει την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν δεν λέει ούτε μια φορά ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει επίσης αναγνωρίσει την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας. Το γεγονός αυτό και η αναφορά σε διάφορους «ιστορικούς» χάρτες σημαίνει ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας και έχει βλέψεις προς τα εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας;
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν δηλώνει επίσης ότι έχει επικρατήσει ειρήνη γύρω από τη χώρα του και δεν υπάρχει κίνδυνος κλιμάκωσης, στη συνέχεια, απαντώντας σε άλλη ερώτηση, αναφέρει ότι εάν η Αρμενία δεν υπογράψει τη συνθήκη ειρήνης, δεν θα υπάρξει ειρήνη. Αυτό σημαίνει ότι την ευθύνη οποιασδήποτε πιθανής κλιμάκωσης αναλαμβάνει ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν από αυτό το σημείο και μετά, ιδίως από τη στιγμή που η Αρμενία συμμετέχει πλήρως σε ουσιαστικές ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ερώτηση: Και πώς θα αξιολογούσατε τις συνεχιζόμενες εργασίες για την προετοιμασία της συμφωνίας ειρήνης;
Απάντηση: Όπως γνωρίζετε, έχουμε παρουσιάσει τις προτάσεις μας στο Αζερμπαϊτζάν σχετικά με την εξομάλυνση των σχέσεων ή το σχέδιο συνθήκης ειρήνης και μόλις χθες λάβαμε τις απαντήσεις τους. Άρα οι συζητήσεις συνεχίζονται. Ελπίζουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία σχετικά με αυτό το θέμα το συντομότερο δυνατό, και οι προσπάθειες διαμεσολάβησης των διεθνών εταίρων μας μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
Ερώτηση: Το Αζερμπαϊτζάν δηλώνει επίσης, ότι η Αρμενία αρνείται να παράσχει ακριβείς χάρτες ναρκοπεδίων και συνεχίζει να βάζει νέες νάρκες στις περιοχές που γειτνιάζουν με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, με αποτέλεσμα πολλά θύματα. Πώς θα το σχολιάζεται αυτό;
Απάντηση: Όπως γνωρίζετε, η Δημοκρατία της Αρμενίας έχει παραδώσει μονομερώς στο Αζερμπαϊτζάν όλους τους διαθέσιμους χάρτες ναρκοπεδίων, παρά την έλλειψη τέτοιας δέσμευσης τόσο στο πλαίσιο των τριμερών συμφωνιών όσο και στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, έχουμε εκφράσει την ετοιμότητά μας να υποστηρίξουμε την αποκωδικοποίηση των χαρτών που παραδόθηκαν σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους.
Ταυτόχρονα, θεωρώ απαραίτητο να υπογραμμίσω, ότι κατά τον πρώτο πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ τοποθετήθηκαν νάρκες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τις γύρω περιοχές και αυτό έγινε κυρίως από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο έλεγχε αυτές τις περιοχές στον πρώτο πόλεμο. Οι εκκλήσεις για συνεργασία από την αρμενική πλευρά παρέμειναν αναπάντητες και, επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν δημιούργησε εμπόδια στην υλοποίηση των εργασιών αποναρκοθέτησης με όλα τα δυνατά μέσα. Το 2017, το Αζερμπαϊτζάν μπλόκαρε ακόμη και τις δραστηριότητες του γραφείου του ΟΑΣΕ στο Γερεβάν ως αποτέλεσμα της χειραγώγησης του θέματος της βοήθειας προς την Αρμενία σε αυτόν τον τομέα.
Το 2019, η έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού κατέγραψε ότι κατά την εκτέλεση της αποστολής, 747 άτομα έπεσαν θύματα ναρκών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, το 59% των οποίων ήταν άμαχοι, και αυτό στην περίπτωση που οι αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ έχουν αρχίσει να μετρούν τον αριθμό των θυμάτων από τις εκρήξεις ναρκών μόνο από το 2004.
Όσον αφορά τις δηλώσεις του Αζερμπαϊτζάν ότι η αρμενική πλευρά έχει τοποθετήσει νάρκες αρμενικής κατασκευής στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, πρέπει να υπογραμμίσω ότι οι νάρκες που επιδεικνύει το Αζερμπαϊτζάν δεν βρέθηκαν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά στα κυρίαρχα εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας που κατέλαβε τα έτη 2021-2022, και τώρα προσπαθεί να τα χρησιμοποιήσει για λόγους προπαγάνδας. Δεν αρνούμαστε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της Δημοκρατίας της Αρμενίας εκτελούν εργασίες ναρκοθέτησης στο κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας και αυτό οφείλεται στον διαρκώς υψηλό κίνδυνο νέων στρατιωτικών επιθέσεων από το Αζερμπαϊτζάν, που είδαμε τόσο τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2021, όσο και τον Σεπτέμβριο του 2022.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το Αζερμπαϊτζάν διεξήγαγε επίσης παρόμοιες επιθέσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ιδιαίτερα τον Φεβρουάριο και τον Αύγουστο, αποδεικνύοντας έτσι, ότι ο πληθυσμός του Ναγκόρνο Καραμπάχ χρειάζεται δυνάμεις αυτοάμυνας για να αποφύγει την εθνοκάθαρση. Όσον αφορά τις κατηγορίες που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν ότι μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων της Δημοκρατίας της Αρμενίας συνεχίζουν να αναπτύσσονται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αυτό επίσης δεν ανταποκρίνεται σε καμία περίπτωση στην πραγματικότητα. Προκειμένου να επαληθευτεί η αυθεντικότητα του ισχυρισμού μας, ο Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν προσφέρθηκε μάλιστα να στείλει μια διεθνή διερευνητική αποστολή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, κάτι που απορρίφθηκε από τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ.
Ερώτηση: Πώς αξιολογείτε γενικά την τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή;
Απάντηση: Δυστυχώς, πρέπει να σημειώσουμε ότι παρά τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις σε διαφορετικές διαστάσεις, οι μαξιμαλιστικές και πολεμοχαρής δηλώσεις του Αζερμπαϊτζάν, οι αβάσιμες κατηγορίες κατά της Αρμενικής πλευράς και οι απειλές για χρήση βίας δεν σταματούν. Επιπλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εξακολουθούν να αναπτύσσονται στο κυρίαρχο έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας, ενώ πραγματοποιούν επανειλημμένα προκλητικές στρατιωτικές ενέργειες.
Ο συνδυασμός αυτών των γεγονότων δείχνει ότι η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά τεταμένη και όλοι οι διεθνείς μας εταίροι πρέπει να καταβάλουν πρόσθετες προσπάθειες για να περιορίσουν τις φιλοδοξίες του Αζερμπαϊτζάν και να διατηρήσουν την εύθραυστη ειρήνη στον Νότιο Καύκασο.
Η Αρμενία, όπως και πριν, είναι έτοιμη να καταβάλει κάθε προσπάθεια για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων και την εγκαθίδρυση μιας μακροχρόνιας και σταθερής ειρήνης στην περιοχή.
