Σήμερα, το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού μιλάει ινδοευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά η παλαιότερη ιστορία των λαών που τις γέννησαν είναι ακόμη ελάχιστα κατανοητή. Είναι σαφές ότι ήταν απόγονοι ανθρώπων από τις στέπες της Δυτικής Ευρασίας, αλλά το πότε ακριβώς η ενότητά τους διαλύθηκε, σε ποιες ομάδες και πώς εξελίχθηκαν περαιτέρω αποτελεί αντικείμενο της πιο έντονης συζήτησης μεταξύ των επιστημόνων. Σε μια νέα δημοσίευση, η ομάδα του Eske Willerslev μελέτησε τη γενετική πλευρά του θέματος και βρήκε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα.
Μια διεθνής ομάδα γενετιστών μελέτησε 314 γονιδιώματα ανθρώπων που έζησαν το 3200-100 π.Χ. στη Μεσόγειο και σε κοντινές περιοχές και στη συνέχεια συνέκρινε τα αποτελέσματα με τα γονιδιώματα σύγχρονων ανθρώπων από διάφορα μέρη του κόσμου. Επιπλέον, τα υπολείμματα 224 αρχαίων σκελετών εξετάστηκαν επίσης ως προς τις αναλογίες ισοτόπων στροντίου. Σύμφωνα με αυτά είναι δυνατόν να γνωρίζουμε αν ένα άτομο πέθανε εκεί όπου γεννήθηκε ή αν ήταν μετανάστης. Τα νέα δεδομένα έδειξαν την ορθότητα ορισμένων υφιστάμενων υποθέσεων σχετικά με την πρώιμη ιστορία των Ινδοευρωπαίων και την λανθασμένη εκδοχή των ανταγωνιστικών εκδοχών. Συγκεκριμένα, αποδείχθηκε ότι οι πρόγονοι των Ιταλών και των Κελτών αποτελούσαν μία ομάδα, όπως και οι πρόγονοι των Ελλήνων και των Αρμενίων. Το κείμενο του άρθρου με τα συμπεράσματα αναρτήθηκε στον ιστότοπο bioRxiv.org.
Οι γεννητικοί επιστήμονες έχουν δείξει ότι οι ινδοευρωπαϊκοί λαοί της Μεσογείου και των παρακείμενων περιοχών έχουν δύο διαφορετικές ομάδες προγόνων. Ο γηγενής (λευκός) πληθυσμός της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας προήλθε από τους φορείς του πολιτισμού των καμπανοειδών κυπέλλων (2800-1900 π.Χ.), αναφέρει το Naked Science. Οι πρόγονοί της ήταν επίσης άνθρωποι της στέπας, αλλά εκείνοι ήρθαν στη Δυτική Ευρώπη πριν από το 2800 π.Χ.
Αλλά οι αρχαίοι Έλληνες και οι Αρμένιοι προήλθαν από το δεύτερο, μεταγενέστερο κύμα μετανάστευσης των Ινδοευρωπαίων από τις ευρασιατικές στέπες (3300-2600 χρόνια π.Χ.). Οι συγγραφείς της νέας μελέτης πιστεύουν ότι οι Αρμένιοι σχετίζονται με τον πολιτισμό Trialeti στη Γεωργία και έφτασαν στην ίδια την περιοχή του Υπερκαυκάσου στο τέλος της 3ης χιλιετίας π.Χ. Έκτοτε, ζούσαν εκεί χωρίς να αναλαμβάνουν μεταναστεύσεις μεγάλων αποστάσεων. Οι Έλληνες, που γενετικά βρίσκονται πιο κοντά στους αρχαίους Αρμένιους παρά σε άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς, ολοκλήρωσαν τη μετανάστευσή τους στο έδαφος της σημερινής Ελλάδας κάπως αργότερα, γύρω στο 1800-1700 π.Χ..
Παράλληλα, γενετικά ο πληθυσμός της νοτιοανατολικής ακτής της Αδριατικής στην αρχαία Ιταλία είναι σχεδόν όμοιος με τους Έλληνες της Μυκηναϊκής περιόδου στις ακτές του Αιγαίου. Προφανώς, έφτασαν στα περίχωρα της Ιταλίας μέσω θαλάσσης κατά τη II χιλιετία π.Χ.
Ο Δανός γλωσσολόγος Holger Pedersen διαπίστωσε το 1924 ότι η αρμενική γλώσσα είναι πιο κοντά στην αρχαία ελληνική, τα συμπεράσματά του αμφισβητούνταν συνεχώς μέχρι τις μέρες μας.
Τώρα αποδεικνύεται ότι ο Πέντερσεν είχε δίκιο: ο πληθυσμός της Υπερκαυκασίας είναι οι στενότεροι συγγενείς των αρχαίων Ελλήνων. Πριν από αυτό, οποιεσδήποτε οριστικές δηλώσεις σχετικά με τη στενή σχέση μεταξύ της περιοχής αυτής και της μυκηναϊκής Ελλάδας μπορούσαν να παρατηρηθούν μάλλον στον αρχαίο ελληνικό μύθο των Αργοναυτών παρά στην επιστημονική βιβλιογραφία. Τα δεδομένα των ειδικών έκλεισαν στην πραγματικότητα τη δημοφιλή ινδοελληνική υπόθεση σύμφωνα με την οποία οι πλησιέστεροι συγγενείς των αρχαίων Ελλήνων ήταν Ινδοϊρανοί.
Επιπλέον, τα νέα δεδομένα έδειξαν ότι η δημοφιλής ιταλογερμανική υπόθεση των γλωσσολόγων είναι λανθασμένη. Σύμφωνα με αυτήν οι αρχαίοι Ρωμαίοι, οι Σαββανοί και άλλες ιταλικές φυλές είχαν μία ομάδα προγόνων με τις γερμανικές φυλές. Τώρα είναι σαφές ότι οι πρόγονοι των Ιταλοκελτών και των Γερμανών χωρίστηκαν σημαντικά νωρίτερα από τους προγόνους των Κελτών και των Ιταλών. Αποδεικνύεται ότι η υπόθεση των Ιταλοκελτών μιας άλλης ομάδας γλωσσολόγων ήταν σωστή.
Τα πρωτογερμανικά φύλα, με βάση τη νέα επιστημονική εργασία (αν και οι συγγραφείς της δεν επικεντρώθηκαν αρχικά σε αυτά), ανήκαν σε έναν άλλο αρχαιολογικό πολιτισμό – τον πολιτισμό της Κορδικής Κεραμικής ή αλλιώς τον πολιτισμό του Τσεκούρι της Μάχης (3200-1800 π.Χ.), οι φορείς του οποίου ζούσαν στη Σκανδιναβία, την Ανατολική και την Κεντρική Ευρώπη.
