Ο Ειδικός Εκπρόσωπος της ΕΕ για τον Νότιο Καύκασο, Τόιβο Κλάαρ, αναφερόμενος στις πρόσφατες εξελίξεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και στην εντατικοποίηση των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση των σχέσεων, δήλωσε κατά τη συνέντευξή του στο JamNews ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμβάλει επίσης σε αυτό το θέμα.
Ο Κλάαρ σημείωσε ότι η εικόνα των γεγονότων και των εξελίξεων που σημειώθηκαν μεταξύ Ερεβάν και Μπακού τα τελευταία χρόνια ήταν διαφορετική, καθώς υπήρχαν τόσο θετικά περιστατικά, όσο και εκδηλώσεις βίας με αθώα θύματα.
«Ο πόλεμος 44 ημερών του 2020, διάφορες ένοπλες συγκρούσεις και στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας, η κατάσταση γύρω από τον Διάδρομο Λατσίν και, κυρίως, η μαζική έξοδος των Αρμενίων του Καραμπάχ τον Σεπτέμβριο του 2023 ήταν οι πιο δύσκολες καταστάσεις που έπρεπε να αντιμετωπίσω.
Θα θυμάμαι πάντα τις συζητήσεις που είχα με τα θύματα αυτής της βίας και τις ιστορίες που άκουσα από ανθρώπους που αντιμετώπισαν παρόμοιες δυσκολίες τη δεκαετία του 1990.
Παράλληλα, υπήρξαν και θετικές εξελίξεις. Ο διάλογος μεταξύ Μπακού και Ερεβάν έχει ενταθεί, στον οποίο νομίζω ότι συνέβαλε και η ΕΕ. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη για την οριστικοποίηση της ειρηνευτικής συμφωνίας», τόνισε ο Κλάαρ.
Αναφερόμενος στις μεσολαβητικές προσπάθειες της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, ο Τόιβο Κλάαρ παρατήρησε ότι σε αυτό το πλαίσιο, πριν από τον πόλεμο του 2020, η ΕΕ διαδραμάτιζε πολύ λιγότερο ορατό ρόλο και καθήκον της ΕΕ ήταν περισσότερο να υποστηρίξει την κύρια διεθνή πλατφόρμα, την Ομάδα του Μινσκ, και τις προσπάθειες των συμπροέδρων της.
Ο Κλάαρ είπε ότι μετά τον πόλεμο του 2020, η ΕΕ άρχισε να διαδραματίζει πιο σημαντικό ρόλο, σε μεγάλο βαθμό κατόπιν αιτήματος των ίδιων των μερών, με αποκορύφωμα μια σειρά τριμερών συναντήσεων υψηλού επιπέδου μεταξύ του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, του Αρμένιου πρωθυπουργού Νικόλ Πασινιάν και του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ.
Εξέφρασε την άποψη ότι οι παραπάνω συναντήσεις, πέραν των προσπαθειών άλλων διεθνών παραγόντων, παρείχαν στους δύο ηγέτες την απαραίτητη πλατφόρμα για να καταλήξουν σε κάποιες κοινές συνεννοήσεις στα βασικά ζητήματα για τη συνθήκη ειρήνης, την οριοθέτηση, την επαναλειτουργία των διαπεριφερειακών οικονομικών και συγκοινωνιακών συνδέσεων και τα ανθρωπιστικά ζητήματα.
«Μεταξύ 14 Δεκεμβρίου 2021 και 15 Ιουλίου 2023, έγιναν έξι συναντήσεις ηγετών στις Βρυξέλλες, πολλές τηλεφωνικές συνομιλίες υψηλού επιπέδου και οργανώσαμε επίσης συναντήσεις συμβούλων ασφαλείας εδώ», υπενθύμισε ο ειδικός εκπρόσωπος της ΕΕ, προσθέτοντας ότι παράλληλα με τις επισκέψεις στο Ερεβάν και το Μπακού και στην ευρύτερη περιοχή, η ΕΕ βοήθησε στη δημιουργία ενός πλαισίου στο οποίο οι ηγέτες μπόρεσαν να καθοδηγήσουν τους υπουργούς Εξωτερικών, τους αντιπρόεδρους της κυβέρνησης και άλλους βασικούς παράγοντες για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τους τελευταίους μήνες, ο διάλογος μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν έχει δώσει συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα.
«Η ΕΕ χαιρέτισε όλες αυτές τις εξελίξεις, είτε είναι η κοινή δήλωση της 7ης Δεκεμβρίου 2023 για την απελευθέρωση των κρατουμένων και της διοργάνωσης της COP29, είτε οι πρόσφατα συναφθείσες συμφωνίες για την οριοθέτηση της 19ης Απριλίου 2024 και την περαιτέρω εφαρμογή τους.
Οι τελευταίες βασίζονται στις κοινές αντιλήψεις που επιτεύχθηκαν νωρίτερα με τη συμμετοχή μας, για παράδειγμα, αποδεχόμενοι τη Διακήρυξη της Άλμα-Άτα του 1991 ως βάση για την οριοθέτηση των διμερών συνόρων», δήλωσε ο Τόιβο Κλάαρ, τονίζοντας ότι αν και μεταξύ των μερών πρόσφατα υπήρξαν περισσότερα διμερείς συναντήσεις, ωστόσο, η ΕΕ είναι έτοιμη να αναλάβει ξανά το ρόλο του μεσολαβητή όταν τα μέρη το ζητήσουν.
