Η εφημερίδα L’Osservatore Romano δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο “Ταξιδεύοντας στην αρχαία Αλβανία του Καυκάσου: στις πηγές του Χριστιανισμού”, το οποίο υπογράφεται από τη Rossella Fabiani. Σχετικά με το άρθρο αυτό, το οποίο προκάλεσε διάφορες διαμαρτυρίες, στην ίδια εφημερίδα εμφανίστηκαν οι σκέψεις του εκπροσώπου της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας Χατζάγκ Μπαρσαμιάν.
“Ο ενθουσιασμός που λάμπει στις γραμμές της Φαμπιάνι πρέπει πάντα να συνδυάζεται με την αυστηρότητα της ιστορικής πληροφόρησης. Η αφήγηση του παρελθόντος απαιτεί, πάνω απ’ όλα, γνώση και σεβασμό προς τις πηγές και τις μεθόδους που απαιτεί η χρήση τους, διαφορετικά καταλήγουμε να δίνουμε μια στρεβλή και παραπλανητική εικόνα της ιστορίας, συμβάλλοντας στην αύξηση των παρεξηγήσεων.
Ο γεωγραφικός ορισμός της αρχαίας καυκάσιας Αλβανίας ως μια περιοχή που δήθεν “εκτεινόταν από τα βουνά στο βορρά έως τον ποταμό Αράξ στο νότο και από την Κασπία Θάλασσα στα ανατολικά έως τα σύνορα της Γεωργίας (τότε Ιβηρικής) στα δυτικά” προκαλεί έκπληξη. Εν τω μεταξύ, η ύπαρξη της Αρμενίας, ενός από τα αρχαία βασίλεια του Καυκάσου με το οποίο, σύμφωνα με όλες τις κλασικές πηγές, συνορεύει η Αλβανία, είναι δήθεν “άγνωστη”.
Η συνύπαρξη της Αρμενικής και της Αλβανικής Εκκλησίας δεν ήταν εύκολη ακόμη και από τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής τους. Η Αλβανική Εκκλησία επηρεάστηκε έντονα από την Αρμενική Εκκλησία. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι η “αρμενοποίηση” της Αλβανικής Εκκλησίας χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα, παραπέμποντας στη Συνθήκη Ειρήνης του Turkmenchay του 1828 και στην κατάλυση της Αλβανικής Εκκλησίας το 1836.
Γιατί οι εκκλησίες του Αρτσάχ που αναφέρονται στο άρθρο, οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του Αλβανού Καθολικού, φέρουν μόνο αρμενικές επιγραφές που χρονολογούνται τουλάχιστον από τον 11ο-12ο αιώνα, ενώ δεν υπάρχουν αλβανικές επιγραφές εκεί;
Πρέπει να προσέξουμε να μην επιδεινώσουμε τις εντάσεις που έχουν ήδη οδηγήσει σε χιλιάδες θανάτους και ανάγκασαν δεκάδες χιλιάδες Αρμένιους να εγκαταλείψουν τη γη τους που κατοικείται από αρχαιοτάτων χρόνων”, αναφέρει το άρθρο.
