Στις 9 Νοεμβρίου 2020, οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που αποσκοπούσε στον τερματισμό του 44 ημερών πολέμου του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας με το Αρτσάχ, – με το μη αναγνωρισμένο αλλά δημοκρατικό κράτος που δημιούργησαν οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην αυτόνομη περιοχή τους μετά την πτώση του Σοβιετικής Ένωσης, γράφει ο Michael Rubin στο άρθρο του στην πύλη AEIdeas.
Η συμφωνία αυτή προέβλεπε έναν διάδρομο που φυλασσόταν από Ρώσους ειρηνευτές για την εξασφάλιση απρόσκοπτης πρόσβασης μεταξύ Αρμενίας και Αρτσάχ μέσω του Λατσίν, καθώς και μια “σύνδεση μεταφοράς” μέσω της Αρμενίας μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ναχιτζεβάν μέσω του Ζανγκεζούρ.
Το Αζερμπαϊτζάν έτσικαιδενν εκτέλεσε ποτέ καμία από τις δεσμεύσεις του. Πρώτον, απέκλεισαν το διάδρομο του Λατσίν για 10 μήνες, αφήνοντας 120.000 χριστιανούς του Αρτσάχ να πεθάνουν από την πείνα, κάτι που ο πρώην εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου Λουίς Μορένο Οκάμπο αποκάλεσε γενοκτονία. Στη συνέχεια, την περασμένη εβδομάδα εξαπέλυσαν επίθεση για την κατάκτηση του υπόλοιπου εδάφους, παραβιάζοντας και πάλι μονομερώς την κατάπαυση του πυρός. Ενώ η αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών Γιούρι Κιμ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα ανεχθούν καμία επίθεση εναντίον του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ”, αλλά η κυβέρνηση του Μπάιντεν έκανε ακριβώς αυτό. Τα Telegram κανάλια του Αζερμπαϊτζάν υποκινούν τώρα σε δολοφονίες και σεξουαλική βία κατά των παιδιών και των γυναικών, θυμίζοντας τις ενέργειες του “ΙΚ” κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας των Γιαζίντι.
Ο δικτάτορας του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ θριαμβεύει. Το ίδιο αφορά και τον κύριο μέντορά του, τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι δύο ηγέτες πανηγύρισαν στο Ναχιτζεβάν. Ενώ η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του 2020 δεν ζήτησε ποτέ “διάδρομο” μέσω του Ζανγκεζούρ, οι Αζέροι αξιωματούχοι απαιτούν όλο και περισσότερο ακριβώς αυτό. Η Ρωσία, ο κύριος υποστηρικτής του Αζερμπαϊτζάν την ώρα που η Αρμενία στρέφεται προς τη Δύση, επιθυμεί επίσης τον διάδρομο μέσω της νότιας Αρμενίας, τον οποίο θα μπορούσε να φυλάσσει για να δικαιολογήσει τη συνέχιση της παρουσίας των ρωσικών στρατευμάτων στην περιοχή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υποστηρίξουν την Αρμενία στην απόρριψη οποιουδήποτε διαδρόμου. Η κατάκτηση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν θα ακυρώσει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του Νοεμβρίου 2020. Η αποδοχή οποιουδήποτε διαδρόμου μέσω του Ζανγκεζούρ θα ήταν εθνική αυτοκτονία: καθώς το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία συνεχίζουν να αποκλείουν την Αρμενία και η Γεωργία βρίσκεται όλο και περισσότερο υπό ρωσική επιρροή, η κύρια οδός εξαγωγής αγαθών της Αρμενίας βρίσκεται προς τα νότια. Στην πραγματικότητα, ο διάδρομος μετατρέπεται σε σφικτή θηλιά, επιτρέποντας στην Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία να κάνουν στην Αρμενία ό,τι έκαναν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ έχει δηλώσει ανοιχτά την επιθυμία του να κατακτήσει την Αρμενία.
Η Κιμ και η επικεφαλής της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης Σαμάνθα Πάουερ ταξίδεψαν στην Αρμενία, καθώς οι πρόσφυγες από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ εισέρχονται στη χώρα, αλλά η Αρμενία δεν έχει ανάγκη από τις υποδείξεις αρετής της κυβέρνησης του Μπάιντεν. Το Αζερμπαϊτζάν έχει παίξει σταθερά καλά με τον Μπάιντεν και ο Αλίγιεφ δεν παίρνει στα σοβαρά την Κιμ ή την Πάουερ.
Αν ο Λευκός Οίκος σκέφτεται σοβαρά να υπερασπιστεί την Αρμενία, θα εξετάσει το ενδεχόμενο να σταθμεύσει τις δικές του δυνάμεις, τουλάχιστον προσωρινά, στη νότια Αρμενία.
Ίσως τώρα είναι η ώρα να διεξάγουμε ασκήσεις πολλών εβδομάδων στην περιοχή. Κατά καιρούς, μια προληπτική ανάπτυξη, ίσως με συμμετοχή αμερικανικών στρατευμάτων, αν και με ανθρωπιστική εστίαση, θα μπορούσε να εμποδίσει την επόμενη φάση των προσπαθειών της τρόικας Αζερμπαϊτζάν-Τουρκίας-Ρωσίας για την ξερίζωση του αρχαιότερου χριστιανικού έθνους στον κόσμο.
