Το 2025, οι ειρηνευτικοί δυνάμεις των Ρώσων θα πρέπει να εγκαταλείψουν την περιοχή, δήλωσε ο επικεφαλής της Τουρκίας στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους. Ο Ερντογάν υπενθύμισε την τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου 2020 και το σημείο, στο οποίο διευκρινίζεται ότι η ρωσική ειρηνευτική δύναμη θα πρέπει να παραμείνει στο Καραμπάχ για 5 χρόνια. Ο επικεφαλής της Τουρκίας εξέφρασε την ελπίδα ότι η Μόσχα θα εκπληρώσει αυτό το αίτημα. Σε ποιον απευθύνεται η δήλωση Ερντογάν και τι αντίδραση συνεπάγεται;
Εάν το 2025 μια από τις πλευρές (πρόκειται για την αρμενική ή την αζερική πλευρά) δεν θέλει να παραμείνουν οι Ρώσοι ειρηνευτικές δυνάμεις στο Αρτσάχ, εκείνοι θα φύγουν, αλλά ο Ερντογάν δεν συμμετέχει στο ζήτημα του Καραμπάχ και δεν έχει λόγο σε αυτό το ζήτημα, λέει ο αναλυτής Χραντ Μικαελιάν, αναφερόμενος στη δήλωση του Ερντογάν στο πλαίσιο της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, που αφορά την ημερομηνία λήξης της δραστηριότητας των Ρώσων ειρηνευτών. Σύμφωνα με τον ίδιο, σήμερα είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για το τι θα συμβεί σε δύο χρόνια, όταν θα λήξει η θητεία της ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης που εκείνη είχε αναλάβει με την ανακοίνωση της 9ης Νοεμβρίου 2020.
«Προς το παρόν δεν είναι ακόμα δυνατό να πούμε τι θα γίνει, γιατί υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σε αυτό το θέμα. Είναι σαφές ότι ο περιφερειακός αντίπαλος της Ρωσίας ήταν και παραμένει η Τουρκία και ο Ερντογάν εκφράζει τη θέση του ανάλογα. Η Άγκυρα δεν είναι ένα από τα μέρη, αλλά αν μελετήσουμε το πολιτικό πλαίσιο, τότε το Μπακού ως ξεχωριστός παράγοντας δεν υπάρχει, εκπληρώνει την εντολή της Τουρκίας και εδώ εκφράζεται η εντολή του Ερντογάν. Αυτά που ανακοίνωσε εντάσσονται στην πολιτική γραμμή του Ερντογάν. Έλαβε υποστήριξη από τον Πούτιν στις εκλογές και τώρα άρχισε να εργάζεται εναντίον της Ρωσίας».
Ο Ερντογάν αναφέρεται στην τριμερή δήλωση της Αρμενίας, της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν της 9ης Νοεμβρίου 2020, σύμφωνα με την οποία η θητεία των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων θα λήξει το 2025.
Η ρήτρα 4 του εγγράφου ορίζει επίσης τη δυνατότητα παράτασης της περιόδου δραστηριότητας των ειρηνευτικών στρατευμάτων. Υποδεικνύεται η δυνατότητα αυτόματης ανανέωσης για 5ετή θητεία, εάν κάποιο από τα μέρη δεν ανακοινώσει την πρόθεσή του να τερματίσει την εφαρμογή της παρούσας διάταξης 6 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας.
Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Ρουμπέν Σαφραστιάν, αν και σήμερα υπάρχουν παράπονα από την αρμενική πλευρά για τους Ρώσους ειρηνευτές, ότι δεν διασφαλίζεται πλήρως η υλοποίηση των αναληφθέντων υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα ο διάδρομος του Μπερτζόρ (Λατσίν) να έχει κλείσει εδώ και 7 μήνες, αλλά η παρουσία των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων, κατά τη γνώμη του, είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας.
Πέραν αυτού, ούτε η Μόσχα έχει σκοπό να φύγει.
«Είναι προφανές ότι η Ρωσία δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει την περιοχή. Εάν η Ρωσία φύγει από την περιοχή, αυτό το κενό όχι μόνο θα δοκιμαστεί, αλλά θα την καταλάβει και η Τουρκία. Τώρα, μετά τον τελευταίο πόλεμο του Αρτσάχ, η Τουρκία προσπαθεί να ενισχύσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις θέσεις της στον Νότιο Καύκασο. Στρατηγικός στόχος της Τουρκίας είναι να πάρει τον Νότιο Καύκασο υπό τη γεωπολιτική επιρροή της, να αποκλείσει τη Ρωσία από την περιοχή. Το κάνει προσεκτικά, το κάνει χρησιμοποιώντας το Αζερμπαϊτζάν».
Ο αναλυτής Χραντ Μικαελιάν τονίζει ότι οι συνομιλίες για εισαγωγή διεθνών μηχανισμών από την αρμενική πλευρά αποδυναμώνουν τον ρόλο των Ρώσων ειρηνευτικών. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το Μπακού δεν θα επιτρέψει ποτέ καμία διεθνή παρουσία στο Αρτσάχ, ακόμη και υπό τη σημαία του ΟΗΕ, προσθέτει ο ακαδημαϊκός Σαφραστιάν.
Πρόσφατα, ο Τύπος του Αζερμπαϊτζάν διεξάγει έντονη αντιρωσική προπαγάνδα, οι ειδικοί μάλιστα κάνουν παραλληλισμούς με τον ουκρανικό Τύπο. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν διάφορες εκδηλώσεις της θέρμανσης των ρωσοτουρκικών σχέσεων. Η επιθυμία απομάκρυνσης των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων από την περιοχή είναι αποτέλεσμα ρωσοτουρκικών συμφωνιών ή συνέπεια των αντιθέσεων Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν; Ο ακαδημαϊκός Ρουμπέν Σαφραστιάν διευκρινίζει:
«Πρόσφατα βλέπουμε ότι η Τουρκία κάνει ατάκες προς τη Δύση. Κατά τη γνώμη μου, αυτό οφείλεται στη δύσκολη οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση και η Τουρκία χρειάζεται τη βοήθεια της Δύσης και, πρώτα απ’ όλα, των διεθνών οργανισμών που βρίσκονται υπό την επιρροή των ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, η Τουρκία δεν θέλει να εγκαταλείψει τα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που έλαβε από τη συνεργασία με τη Ρωσία. Μιλάμε για οφέλη πολλών δισεκατομμυρίων. Μόνο το γεγονός ότι διατηρεί το έδαφός της ανοιχτό και δεν υπακούει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας φέρνει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στην Τουρκία».
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει απάντηση από τη Μόσχα στις δηλώσεις Ερντογάν.
