Ο πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Αρμενίας, Νικολ Πασινιάν, παραχώρησε συνέντευξη στο CNN Prima News κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στην Τσεχική Δημοκρατία στις 4-5 Μαΐου.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο πρωθυπουργός της Αρμενίας:
CNN Prima News: Προφανώς, το κύριο πρόβλημα της Αρμενίας σήμερα είναι η κατάσταση με το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτή τη στιγμή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ παραμένουν περίπου 120.000 Αρμένιοι. Εξαρτώνται από έναν χερσαίο διάδρομο που ελέγχεται από τα ρωσικά στρατεύματα. Ποια είναι λοιπόν η οικονομική, ανθρωπιστική κατάσταση και η κατάσταση ασφαλείας του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ αυτή τη στιγμή;
Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν: Γνωρίζετε ότι από τον περασμένο Δεκέμβριο το Αζερμπαϊτζάν έχει αποκλείσει παράνομα τον διάδρομο του Λατσίν. Γιατί λέμε παράνομα; Διότι σύμφωνα με την τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου, ο διάδρομος Λατσίν δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει την επικοινωνία των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, του Ναγκόρνο-Καραμπάχ με τη Δημοκρατία της Αρμενίας. Και σύμφωνα με την τριμερή δήλωση, το Αζερμπαϊτζάν δεν πρέπει να έχει κανέναν έλεγχο σε αυτόν τον διάδρομο. Επιπλέον, ο διάδρομος δεν είναι μόνο ένας δρόμος, αλλά και μια ζώνη ασφαλείας πλάτους 5 χιλιομέτρων. Συνεπώς, ο αποκλεισμός είναι παράνομος.
Ο αποκλεισμός έχει δημιουργήσει ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, διότι, πρώτον, οι άνθρωποι στερούνται το δικαίωμά τους να μετακινούνται και, δεύτερον, η παροχή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης γίνεται διακεκομμένα και μόνο μέσω των ειρηνευτικών δυνάμεων και της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Και η συνέπεια είναι ότι οι άνθρωποι μπορούν να αγοράζουν αγαθά στα καταστήματα μόνο με κουπόνια που εκδίδονται από την κυβέρνηση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ώστε να μπορεί να γίνει διαχείριση των προμηθειών τροφίμων.
Η παροχή φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ έχει διακοπεί από τον περασμένο Δεκέμβριο και επί του παρόντος δεν παρέχεται φυσικό αέριο ή ηλεκτρικό ρεύμα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η σημαντικότερη συνέπεια αυτού κατά τους χειμερινούς μήνες είναι ότι όλα τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν κλείσει και περίπου 30 χιλιάδες παιδιά και φοιτητές έχουν στερηθεί το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση.
Η επόμενη σημαντική περίσταση που πρέπει να σημειωθεί σε αυτό το πλαίσιο είναι η εξής: ήδη τον Φεβρουάριο του 2023, το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε προσωρινή απόφαση που υποχρέωνε το Αζερμπαϊτζάν να ξεμπλοκάρει τον διάδρομο του Λατσίν, ώστε να διασφαλιστεί η μετακίνηση πολιτών και αγαθών μέσω του διαδρόμου του Λατσίν. Το Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση, η οποία είναι νομικά δεσμευτική, δεδομένου ότι το Διεθνές Δικαστήριο είναι η ανώτατη διεθνής δικαστική αρχή, αλλά πριν από περίπου δέκα ημέρες εγκατέστησε παράνομα σημείο ελέγχου στο διάδρομο του Λατσίν. Αυτό αποτελεί παραβίαση όχι μόνο της τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020, αλλά και της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ.
Γιατί το Αζερμπαϊτζάν τα κάνει όλα αυτά; Η εκτίμησή μας και η πεποίθησή μας είναι ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένες ενέργειες, αλλά για προετοιμασίες εθνοκάθαρσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτό που εννοούμε με τον όρο εθνοκάθαρση είναι ότι κατά τη γνώμη του Αζερμπαϊτζάν οι Αρμένιοι δεν πρέπει να ζουν καθόλου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
CNN Prima News: Η Αρμενία από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία για την ασφάλειά της, έχετε μια ρωσική στρατιωτική βάση στην Αρμενία, έχετε ρωσικά όπλα, και οι δύο χώρες είναι μέλη του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, οπότε έχω ένα διπλό ερώτημα: ήταν αυτή μια σοφή κίνηση, αλλά από την άλλη πλευρά είχατε εναλλακτικές λύσεις;
Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν: Στην πραγματικότητα σήμερα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου υπάρχει κάποια απογοήτευση σχετικά με τον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, διότι ο Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας είναι ο κύριος μηχανισμός μέσω του οποίου η Δημοκρατία της Αρμενίας υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε την ασφάλειά της. Αλλά κατά τη διάρκεια των επιθέσεων που επιχείρησε το Αζερμπαϊτζάν τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2021 και τον Σεπτέμβριο του 2022, η ανεπαρκής αντίδραση του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας προκάλεσε κάποια απογοήτευση, πρώτα απ’ όλα στον λαό της Αρμενίας, διότι υπήρχε κάποια εμπιστοσύνη ότι η Συνθήκη Συλλογικής Ασφάλειας ήταν ένας αξιόπιστος μηχανισμός ασφαλείας.
Αλλά αυτό δεν συνέβη, και γι’ αυτόν τον λόγο, μεταξύ άλλων, δεν θεωρήσαμε ότι ήταν δυνατόν να επιτευχθεί συναίνεση σε ορισμένα θεμελιώδη έγγραφα κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της CSTO στο Ερεβάν. Θέλω όμως να εξετάσουμε το ζήτημα από την άλλη πλευρά, διότι είναι επιζήμιο για τον οργανισμό, διότι, στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη με την Αρμενία κατά την περίοδο που ανέφερα υπονομεύει πρωτίστως το κύρος του Οργανισμού του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας. Επομένως, θα έχει κάποιες συνέπειες για τον ίδιο τον οργανισμό.
CNN Prima News: Νομίζω ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου και στη σύνοδο κορυφής στο Ερεβάν τον περασμένο Νοέμβριο, όταν αρνηθήκατε να υπογράψετε, και ο κ. Λουκασένκο σοκαρίστηκε και ο κ. Πούτιν ήταν προφανώς εξοργισμένος, δεν τον έχω δει τόσο θυμωμένο εδώ και πολύ καιρό.
Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν: Αυτές είναι εργασιακές περιπτώσεις, και μετά τη στιγμή που αναφέρατε είχαμε ένα γεύμα εργασίας και σε ήρεμη ατμόσφαιρα, σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού συζητήσαμε την τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων και τους τρόπους εξόδου από την κατάσταση.
CNN Prima News: Ποια είναι η προσωπική σας σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν; Φαίνεται να είναι ένας πολύ ψυχρός άνθρωπος, σχεδόν χωρίς συναισθήματα. Έχετε μια εργασιακή σχέση μαζί του ή μια προσωπική σχέση ή είναι μια σχέση δύο κρατών;
Πρωθυπουργός Νικολ Πασινιάν: Γενικά, πρέπει να πω ότι οι εντυπώσεις που βλέπουμε στις οθόνες, οι εντυπώσεις της πραγματικής ζωής, οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε και η δύσκολη περίοδος που διανύουμε είναι, στην πραγματικότητα, διαφορετικά στρώματα. Και ναι, η επικοινωνία μας με τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας ήταν πολύ έντονη και συνεχίζει να είναι έντονη.
Συναντιόμαστε τουλάχιστον δύο φορές κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα. Και πρέπει να πω ότι πρόκειται για προσωπικές επαφές, καθώς και για πολιτικές επαφές και επαφές εργασίας. Ένα άλλο πράγμα είναι ότι, ειδικά τώρα, συζητάμε ελάχιστα ή καθόλου θέματα που δεν σχετίζονται με την ατζέντα των διμερών μας σχέσεων ή την περιφερειακή μας ατζέντα. Πρέπει να πω ειλικρινά ότι η Αρμενία έχει πάρα πολλά προβλήματα για να σηκώσει στους ώμους της το βάρος της ευρύτερης περιοχής και των ηπείρων. Δυστυχώς, οι ανησυχίες μας είναι αρκετές και στις σχέσεις μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τις ΗΠΑ και με τη Ρωσία προσπαθούμε να ασχοληθούμε με την ατζέντα μας, η οποία, όπως βλέπετε, δυστυχώς, δεν είναι πάντα επιτυχής.
CNN Prima News: Και ποια είναι η θέση της Αρμενίας σχετικά με τον ουκρανικό πόλεμο, τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας; Διότι από τη μία πλευρά είστε σύμμαχος της Ρωσίας, από την άλλη πλευρά γινόμαστε μάρτυρες πολλών ανεπιθύμητων ενεργειών της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν: Είπατε ότι είμαστε σύμμαχος της Ρωσίας. Αλλά δεν είμαστε σύμμαχος της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία. Και το συναίσθημά μας από αυτόν τον πόλεμο, από αυτή τη σύγκρουση, είναι ανησυχητικό, διότι επηρεάζει άμεσα όλες τις σχέσεις μας.
Στη Δύση παρατηρούν ότι είμαστε σύμμαχος της Ρωσίας, δηλαδή το παρατηρούν περισσότερο. Στη Ρωσία βλέπουν ότι δεν είμαστε σύμμαχός τους στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Το Ερεβάν σε αυτό το θέμα επέλεξε μια πολιτική ελιγμών λόγω του γεγονότος ότι η χώρα μας έχει δεν μπορεί να εμπλακεί στην επίλυση άλλων προβλημάτων.
CNN Prima News: Η Αρμενία βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη πολιτική κατάσταση: ο μεγάλος σας γείτονας είναι η Τουρκία, η Ρωσία είναι μια άλλη μεγάλη περιφερειακή δύναμη, υπάρχει επίσης το Ιράν και η ΕΕ φαίνεται να είναι αρκετά μακριά. Πώς μπορεί η ΕΕ να σας βοηθήσει πραγματικά στην επίλυση του δύσκολου ζητήματος της Αρμενίας, του Ναγκόρνο-Καραμπάχ; Υπάρχουν καθόλου επιλογές, υπάρχει μόχλευση στα χέρια μας;
Πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν: Πρώτα απ’ όλα η στρατηγική μας βασίζεται ακριβώς σε αυτό που είπατε. Λέτε ότι βρισκόμαστε σε μια δύσκολη γεωπολιτική κατάσταση. Στην πραγματικότητα δεν είμαστε σε δύσκολη γεωπολιτική κατάσταση, είμαστε σε δύσκολη γεωγραφική κατάσταση.
Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι στη γεωπολιτική, το πρόβλημα είναι στη γεωγραφία, διότι όσο κι αν αλλάξει η γεωπολιτική του κόσμου, η γεωγραφία μας δεν μπορεί να αλλάξει. Και για αυτό το λόγο, ειδικά τώρα, προτείνουμε και έχουμε προτείνει στο λαό μας το εξής πολιτικό όραμα: ο κύριος στόχος της εξωτερικής μας πολιτικής πρέπει να είναι οι ομαλές σχέσεις, πρώτα και κύρια, με τους άμεσους γείτονές μας.
