Το Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών κατέγραψε ότι ο Διάδρομος του Λατσίν είναι κλειστός από τις 12 Δεκεμβρίου 2022, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της Αρμενίας στη συνεδρίαση της κυβέρνησης. Ο Νικόλ Πασινιάν χαρακτήρισε την απόφαση του δικαστηρίου ως «εξαιρετικά σημαντική» και σημείωσε ότι καταγράφηκε ότι το Αζερμπαϊτζάν φέρει την ευθύνη για το κλείσιμο του Διαδρόμου του Λατσίν, ουσιαστικά μη θεωρώντας σοβαρό το γεγονός ότι ο διάδρομος έκλεισε από οικοακτιβιστές. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, το Αζερμπαϊτζάν θα πρέπει να καταβάλει ορατές προσπάθειες για να ανοίξει ο Διάδρομος του Λατσίν. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι εάν το Μπακού προσπαθήσει να παρακάμψει την απόφαση αυτή τη φορά, το θέμα ενδέχεται να συζητηθεί στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Με μια νομικά δεσμευτική απόφαση, το δικαστήριο του ΟΗΕ υποχρέωσε το Αζερμπαϊτζάν να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα για να εγγυηθεί την αδιάλειπτη αμφίδρομη κυκλοφορία πολιτών, οχημάτων και φορτίων μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν. Το δικαστήριο τόνισε ότι η απόφασή του δημιουργεί δεσμευτική νομική ισχύ για το Αζερμπαϊτζάν. Αυτή είναι η αντίδραση του πρωθυπουργού της Αρμενίας στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών που ελήφθη προχθες.
«Το δικαστήριο του ΟΗΕ επιβεβαίωσε τη θέση της Δημοκρατίας της Αρμενίας ότι με την τριμερή διακήρυξη της 9ης Νοεμβρίου 2020, ο Διάδρομος του Λατσίν δεν πρέπει να βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν και το Αζερμπαϊτζάν υποχρεούται από το ίδιο έγγραφο να εγγυηθεί την ασφάλεια της μετακίνησης πολιτών, οχημάτων και φορτίου μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν από το Ναγκόρνο Καραμπάχ στην Αρμενία και από την Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και ο Διάδρομος του Λατσίν θα πρέπει να λειτουργεί υπό τον έλεγχο των ειρηνευτικών στρατευμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Σε σχέση με τον παράνομο αποκλεισμό του διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν, η Δημοκρατία της Αρμενίας προσέφυγε επειγόντως στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους με αίτημα την εφαρμογή προσωρινών μέτρων στο πλαίσιο της υπόθεσης «Αρμενία κατά Αζερμπαϊτζάν», που εξετάζεται στο πλαίσιο της Διεθνούς Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων, ζητώντας από το δικαστήριο να υποχρεώσει το Αζερμπαϊτζάν να σταματήσει τον παράνομο αποκλεισμό του Διαδρόμου του Λατσίν. Στις 4 Ιανουαρίου, το Αζερμπαϊτζάν υπέβαλε παρόμοια αίτηση κατά της Αρμενίας, η οποία σχετιζόταν με την υποτιθέμενη μεταφορά ναρκών μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν.
Μετά τη δημοσίευση της απόφασης, ο Γεχισέ Κιρακοσιάν, εκπρόσωπος της Δημοκρατίας της Αρμενίας για Διεθνείς Νομικές Υποθέσεις, δήλωσε στη δημόσια τηλεόραση ότι το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης.
«Πιστεύουμε ότι το δικαστήριο δίκαια και ομόφωνα απέρριψε το αίτημα του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο αφορούσε την κατάθεση ναρκοπεδίων. Το Αζερμπαϊτζάν προσπάθησε να το παρουσιάσει στο πλαίσιο της Σύμβασης για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων, και απέτυχε για δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά επίσης απορρίφθηκε».
Οι δικαστικές αποφάσεις είναι νομικά δεσμευτικές και δημιουργούν υποχρεώσεις για το Αζερμπαϊτζάν. Ο Γεχισέ Κιρακοσιάν θεωρεί ότι αυτή η περίσταση είναι βασική. Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας τονίζει επίσης ότι το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να καταβάλει ορατές προσπάθειες για να ανοίξει ο Διάδρομος του Λατσίν.
«Το δικαστήριο κατέγραψε την ευθύνη του κράτους του Αζερμπαϊτζάν για το κλείσιμο του Διαδρόμου του Λατσίν, ουσιαστικά μη λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι ο διάδρομος έκλεισε από οικοακτιβιστές και υποχρέωσε το ίδιο το Αζερμπαϊτζάν να ανοίξει τον διάδρομο».
Το δικαστήριο σημείωσε ξεκάθαρα την ύπαρξη της οντότητας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, καθώς και τη δικαιοδοσία της τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου 2020 και τις διατάξεις της. Να υπενθυμίσουμε ότι στην απόφαση που έλαβε στις 22 Φεβρουαρίου, αναφερόμενο στην τριμερή διακήρυξη της 9ης Νοεμβρίου, το δικαστήριο υπενθυμίζει ότι με το έγγραφο το Αζερμπαϊτζάν ανέλαβε την υποχρέωση να εγγυηθεί την αμφίδρομη μετακίνηση ανθρώπων, οχημάτων και εμπορευμάτων μέσω του Διαδρόμου του Λατσίν.
Ταυτόχρονα, το δικαστήριο σημείωσε ότι ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του Διαδρόμου του Λατσίν, οι προμήθειες τροφίμων, φαρμάκων και άλλων βασικών αγαθών στον πληθυσμό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ διακόπηκαν, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά και να υπονομεύσει τα δικαιώματα αναγνωρισμένα από το δικαστήριο ως εκτελεστά. Στην πραγματικότητα, το δικαστήριο επιβεβαίωσε την ύπαρξη ανθρωπιστικής κρίσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σημειώνει ο Νικόλ Πασινιάν.
«Το δικαστήριο έκρινε ότι η Αρμενία δεν προσκόμισε επαρκή στοιχεία ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι ο ένοχος για τις διακοπές παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Φυσικά, ο λόγος για μια τέτοια κατάσταση είναι ότι η βαλβίδα του αγωγού που παρέχει φυσικό αέριο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ βρίσκεται σε σημείο απρόσιτο για την Αρμενία».
Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας πιστεύει ότι τη στιγμή που η Αρμενία θα μπορέσει να συγκεντρώσει άμεσες αποδείξεις, θα προσφύγει ξανά στο δικαστήριο σε αυτή τη βάση και η πιθανότητα να ικανοποιήσει και αυτόν τον ισχυρισμό είναι μεγάλη.
Απευθυνόμενος στην απόφαση του δικαστηρίου της Χάγης, ο Αρμένιος Πρέσβης Ειδικών αποστολών Εντμόν Μαρουκιάν σημείωσε ότι ενισχύει και νομιμοποιεί τις υποχρεώσεις που ανέλαβε το Αζερμπαϊτζάν στην τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου του 2020.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Αρμενίας χαιρέτισε τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης, σημειώνοντας ότι η Αρμενία θα παρακολουθεί στενά την κατάσταση και θα ενημερώνει το Δικαστήριο για τυχόν παραβιάσεις από το Αζερμπαϊτζάν, όσο συνεχίζει να εξετάζεται η αξίωση της Αρμενίας κατά του Αζερμπαϊτζάν.
Ο Αμερικανός βουλευτής Φρανκ Πάλον έγραψε στη σελίδα του στο Twitter ότι το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ θα πρέπει να διαπιστώσει ότι ο Αλίεφ διασφαλίζει την εκτέλεση της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης.
«Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης επιβεβαιώνει ότι ο αποκλεισμός του Διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου, η οποία πρέπει να εξαλειφθεί άμεσα. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι σύμμαχοί μας πρέπει να διασφαλίσουν ότι ο Αλίεφ ακολουθεί την απόφαση και επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών από και προς το Αρτσάχ».
Το κλείσιμο του διαδρόμου του Λατσίν έχει διαταράξει την πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες για χιλιάδες Αρμένιους που ζουν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και έχει δημιουργήσει ανθρωπιστική κρίση, δήλωσε ο Γκιόργκι Γκόγκια, αναπληρωτής διευθυντής για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία της Human Rights Watch. Σημείωσε ότι αν και ειρηνευτικές δυνάμεις των Ρώσων και φορτηγά της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού μπορούν να περάσουν από τον Διάδρομο του Λατσίν για να παραδώσουν βασικά αγαθά ή να μεταφέρουν βαριά άρρωστους στην Αρμενία, πολλές ανάγκες του λαού του Αρτσάχ παραμένουν ανεκπλήρωτες.
Οι Αρμένιοι ειδικοί πιστεύουν ότι εάν το Αζερμπαϊτζάν αγνοήσει την απόφαση που ελήφθη από το έγκυρο διεθνές δικαστήριο αυτή τη φορά, το θέμα μπορεί να συζητηθεί στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας του ΟΗΕ.
