Από τις 19 έως τις 22 Φεβρουαρίου, η αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό της Γαλλίας, δήμαρχο της Χάβρης Εντουάρντ Φιλίπ, στην οποία περιλαμβάνονται και μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βρέθηκε στην Αρμενία. Κατά τη διάρκεια της διήμερης επίσκεψης, οι Γάλλοι αξιωματούχοι επισκέφθηκαν πρώτα το Γκορίς και συναντήθηκαν με κατοίκους του Αρτσάχ που βρήκαν προσωρινό καταφύγιο στο Σιουνίκ ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του Διαδρόμου του Λατσίν, καθώς και με εκτοπισμένους από το Μπερντζόρ και το Αγαβνό ως αποτέλεσμα του πολέμου των 44 ημερών. Στη συνέχεια οι αξιωματούχοι είχαν συναντήσεις με Αρμένιους ηγέτες. Στο τέλος της επίσκεψης, τα μέλη της αντιπροσωπείας απάντησαν σε ερωτήσεις πολλών μέσων ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων και η Δημόσια Ραδιοφωνία.
Η Γαλλίδα βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ναταλί Λουαζό, δεν έχει καμία αμφιβολία για το τι συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2021 σε 3 κατευθύνσεις των συνόρων της Αρμενίας: Σιουνίκ, Βαγιότς Τζορ και Γκεχαρκουνίκ. Δεν θίγει τις αρχές της οριοθέτησης των συνόρων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, που αποτελούν πλέον αντικείμενο συζήτησης, αλλά δεν εξαρτά την εισβολή του Αζερμπαϊτζάν με τη διαδικασία οριοθέτησης.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι η τελική οριοθέτηση είναι μία από τις προϋποθέσεις για την εδραίωση της ειρήνης και είναι επιθυμητό να προχωρήσει το έργο αυτής της επιτροπής. Την ίδια στιγμή, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι αυτό που συνέβη τον Σεπτέμβριο ήταν εισβολή στο κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας. Οι οικισμοί που στοχοποιήθηκαν είναι χωριά των οποίων οι κάτοικοι είναι Αρμένιοι, είναι χωριά που βρίσκονται στο διοικητικό έδαφος της Αρμενίας, επομένως αυτή ήταν μια ξεκάθαρη εισβολή στο αρμενικό έδαφος».
Η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε πρόσφατα έκθεση για την Αρμενία, στην οποία ζητείται από το Αζερμπαϊτζάν να επιστρέψει στις προηγούμενες θέσεις του. Σύμφωνα με την βουλευτή Λουαζό, η πραγματικότητα είναι η εξής.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν στο έδαφος της Αρμενίας. Ακούμε συχνά ότι το Αζερμπαϊτζάν απαιτεί να σεβαστεί η εδαφική του ακεραιότητα. Η Αρμενία έχει επίσης αυτό το δικαίωμα και αυτό δεν είναι αντικείμενο συζήτησης».
Η αντιπροσωπεία της Γαλλίας πραγματοποιούσε διήμερη επίσκεψη στην Αρμενία. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας ήταν ο δήμαρχος της Χάβρης, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας το 2017-2020, Εντουάρ Φιλίπ. Λέει ότι η επίσκεψη έχει πολλούς βασικούς στόχους: να στηρίξει τον αρμενικό λαό, να γνωρίσει επιτόπου την κατάσταση και να την παρουσιάσει κατά την επιστροφή στη Γαλλία.
Η αντιπροσωπεία αποφάσισε να ισορροπήσει την επίσκεψη, χωρίς να περιορίζεται μόνο στις συναντήσεις στο Ερεβάν. Πρώτα, βρέθηκαν στο Γκορίς και συναντήθηκαν με κατοίκους του Αρτσάχ που βρήκαν προσωρινό καταφύγιο στο Σιουνίκ ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του Διαδρόμου του Λατσίν, καθώς και με εκτοπισμένους από το Μπερντζόρ και το Αγαβνό ως αποτέλεσμα του πολέμου των 44 ημερών. Τη δεύτερη μέρα, συναντήθηκαν με την ηγεσία της Δημοκρατίας της Αρμενάις στο Ερεβάν.
Η επίσκεψη της γαλλικής αντιπροσωπείας συνέπεσε με την ανάπτυξη της αποστολής πολιτικής παρατήρησης της ΕΕ στην Αρμενία. Δεδομένου ότι η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρει ότι 50 από τα 100 μέλη της αποστολής είναι άοπλοι παρατηρητές, η Ναταλί Λουαζό θεωρεί απαραίτητο να αποσαφηνιστεί η εντολή των παρατηρητών.
«Η αποστολή θα αποτελείται από 100 άτομα το πολύ, αυτή τη στιγμή κατάφεραν να κινητοποιήσουν 50 άτομα. Τις επόμενες εβδομάδες η αποστολή θα ολοκληρωθεί, θα είναι εντελώς μη στρατιωτική, τα μέλη δεν θα είναι οπλισμένοι, θα κάνουν περιπολίες για να διαβεβαιωθούν ότι δεν θα υπάρξουν εισβολές, αψιμαχίες, κλιμάκωση της βίας. Αυτή η δέσμευση είναι πολύ σημαντική και εκτιμάται από την ΕΕ, της οποίας ο κύριος στόχος είναι να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στον τοπικό πληθυσμό».
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της γαλλικής αντιπροσωπείας, Εντουάρντ Φιλίπ, η άφιξη των παρατηρητών της αποστολής στην Αρμενία είναι σημαντική από πολλές απόψεις.
«Κατά τη γνώμη μου, αυτά είναι εξαιρετικά νέα για την Αρμενία. Είναι σημάδι ότι η ΕΕ κινητοποιείται για να στείλει εκπροσώπους που θα είναι σε θέση να καταγράψουν και να τεκμηριώσουν τις καταπατήσεις στο κυρίαρχο έδαφος της Αρμενίας, την ίδια στιγμή είναι πολύ καλά νέα για την Ευρώπη, επειδή η Ευρώπη δεν έχει ενεργήσει τόσο γρήγορα στην ενδιαφέρον της Αρμενίας εδώ και πολύ καιρό».
Η απόφαση για την ανάπτυξη αποστολής παρατηρητών της ΕΕ στην Αρμενία ελήφθη στην Πράγα, σε μεγάλο βαθμό χάρη στις προσπάθειες του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Αυτές οι προσπάθειες είναι που απασχολούν το Μπακού, το οποίο κατηγορεί τη Γαλλία για μεροληψία και, με αυτό το πρόσχημα, προσπαθεί να καταστρέψει την τετραμερή μορφή διαπραγμάτευσης που διαμορφώθηκε στην Πράγα. Ανεξάρτητα από αυτό, η Γαλλία είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
«Η καλύτερη μορφή θα είναι αυτή που θα επιτρέψει σοβαρές συζητήσεις και την επίτευξη αξιόπιστων και επαληθεύσιμων συμφωνιών. Οποιαδήποτε τέτοια μορφή θα είναι αποδεκτή από εμάς. Και, παρεμπιπτόντως, το γεγονός ότι η Γαλλία εκφράζει συνεχώς την υποστήριξή της στην Αρμενία δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, γιατί όταν υπάρχει επιτιθέμενος και θύμα στην ίδια κατάσταση, νομίζω ότι είναι απαραίτητο να υπενθυμίσω ποια είναι το θύμα που χρειάζεται υποστήριξη».
Η Αρμενία δεν έχει έλλειψη διαβεβαιώσεων υποστήριξης από τη Γαλλία, αλλά δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί μοχλοί που να αναγκάζουν το Αζερμπαϊτζάν να ανοίξει τον Διάδρομο του Λατσίν. Το ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης της Γαλλίας, με το οποίο οι βουλευτές αναμένουν από την κυβέρνηση να επιβάλει κυρώσεις στο Αζερμπαϊτζάν, παρέμεινε ως κάλεσμα. Ο Έντουαρντ Φίλιπ εξηγεί αυτή την προσεκτική πολιτική με τον εξής τρόπο.
«Γνωρίζω καλά ότι οι εκδηλώσεις υποστήριξης και συνεργασίας είναι, φυσικά, απαραίτητες και εκτιμώνται ιδιαίτερα, αλλά δεν αρκούν από μόνες τους και δεν αρκούν για να αλλάξουν οποιαδήποτε κατάσταση ή να διευθετήσουν οποιαδήποτε σύγκρουση. Πιστεύω στην αποτελεσματικότητα των κυρώσεων εάν εφαρμοστούν από επαρκή αριθμό χωρών, για παράδειγμα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Διαφορετικά, είναι πολύ εύκολο να παρακαμφθούν. Δεύτερον, συναντηθήκαμε με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας και στόχος του είναι να επιτύχει ειρήνη με το Αζερμπαϊτζάν. Αν αυτή είναι η προτεραιότητά του, τότε θα πρέπει να είναι και δική μας».
Σύμφωνα με τον Εντουάρντ Φιλίπ, η φόρμουλα με την οποία καθοδηγείται η Γαλλία είναι απλή. Να καταστήσει ορατή την κατάσταση της Αρμενίας στις διεθνείς πλατφόρμες και να αναγκάσει τη δράση. Χάρη στη Γαλλία, το θέμα συζητείται στην ΕΕ, λέει ο Φιλίπ και ελπίζει ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
