Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, Στανισλάβ Ζας, κατά την ετήσια τελική συνέντευξη Τύπου μίλησε για τη στρατιωτική επιχείρηση στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν στις 13 Σεπτεμβρίου και την απάντηση της οργάνωσης. Ο Ζας τόνισε ότι ο ΟΣΣΑ έχει κάνει γρήγορη και αποτελεσματική δουλειά προς αυτή την κατεύθυνση, υιοθετώντας μια σειρά από σημαντικές αποφάσεις. «Η συνεδρίαση του Συμβουλίου Συλλογικής Ασφάλειας του ΟΣΣΑ συγκλήθηκε 5 φορές για να συζητηθούν επείγοντα θέματα. Πρωτοφανές γεγονός στην ιστορία του οργανισμού μας. Τρεις φορές συγκλήθηκε συνεδρίαση μετά από αίτημα του πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν. Η κατάσταση στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν συζητήθηκε στις έκτακτες συνεδριάσεις του Συμβουλίου Συλλογικής Ασφάλειας του ΟΣΣΑ. Με οδηγίες των αρχηγών των κρατών-μελών, αναπτύχθηκε αποστολή παρακολούθησης υπό την ηγεσία του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού και του Αρχηγού του Μικτού Επιτελείου», είπε ο Ζας. Ως αποτέλεσμα των εργασιών αυτής της αποστολής, προετοιμάστηκαν ορισμένες αποφάσεις του Συμβουλίου Συλλογικής Ασφαλείας σχετικά με σύγχρονα μέσα παροχής βοήθειας στη Δημοκρατία της Αρμενίας, οι οποίες συζητήθηκαν στη Σύνοδο Συλλογικής Ασφάλειας που πραγματοποιήθηκε στο Ερεβάν στις 23 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους. Ο Ζας αναμένει ότι, μετά από κατάλληλες αναθεωρήσεις, θα καταλήξουν στην έγκριση του πακέτου δύο συμπληρωματικών εγγράφων που αφορούν την παροχή βοήθειας στη Δημοκρατία της Αρμενίας και τη δήλωση του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών του ΟΣΣΑ για υποστήριξη των προσπαθειών που αποσκοπούν στην εδραίωση της ειρήνης στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Ο Στανισλάβ Ζας δήλωσε επίσης ότι ο ΟΣΣΑ δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει την Αρμενία ή να γυρίσει την πλάτη στα προβλήματα της Αρμενίας. Έγιναν όλα τα απαραίτητα βήματα από τον ΟΣΣΑ, τόνισε ο Ζας, προσθέτοντας ότι πρέπει να κατανοήσουμε τις πιθανές συνέπειες βημάτων, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στην έναρξη ενός περιφερειακού πολέμου με τη συμμετοχή πολλών κρατών. Ο Ζας ενημέρωσε επίσης ότι αναμένεται να επικυρωθεί ένα έγγραφο, σύμφωνα με το οποίο ο ΟΣΣΑ στοχεύει να τροποποιήσει τον χάρτη των ειρηνευτικών του δραστηριοτήτων προσθέτοντας την έννοια του «συντονιστικού κράτους», που θα σημαίνει ότι το συγκεκριμένο κράτος θα εξουσιοδοτηθεί να διαπραγματευτεί απευθείας με τη Γραμματεία του ΟΗΕ σχετικά με τις ειρηνευτικές αποστολές.
Ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Δημοκρατίας της Αρμενίας, 1ος Υφυπουργός Άμυνας, Υποστράτηγος Εντβάρντ Ασριάν δέχθηκε τον Έκτακτο και Πληρεξούσιο Πρέσβη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στη Δημοκρατία της Αρμενίας Φαν Γιουν. Παρών στη συνάντηση ήταν και ο Ανώτερος Συνταγματάρχης ΑΝ Τσιάν, Ακόλουθος Αμυντικών Υποθέσεων της Κινεζικής Πρεσβείας. Οι πλευρές εκτίμησαν ιδιαίτερα το επίπεδο της διμερούς συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένου του αμυντικού τομέα. Οι συνομιλητές εξέφρασαν την ετοιμότητα για συνέχιση της συνεργασίας στους τομείς της διατήρησης της ειρήνης, της στρατιωτικής εκπαίδευσης και της ιατρικής, καθώς και για τη διοργάνωση αμοιβαίων επισκέψεων υψηλόβαθμων αντιπροσωπειών.
Οι παρατηρητές της ΕΕ ολοκλήρωσαν την αποστολή τους στην Αρμενία. Με βάση τη συμφωνία των ηγετών της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Γαλλίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέπτυξε παρατηρητές κατά μήκος της αρμενικής πλευράς των συνόρων με το Αζερμπαϊτζάν στις 20 Οκτωβρίου για να παρακολουθήσουν, να αναλύσουν και να αναφέρουν την κατάσταση επί τόπου. «Η ανάπτυξη 40 ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων ήταν αποτελεσματική και συνέβαλε στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης σε μια ασταθή κατάσταση. Σήμερα, ξεκινάμε μια νέα φάση δέσμευσης της ΕΕ στον Νότιο Καύκασο με μια μεταβατική ομάδα που θα προετοιμάσει το έδαφος για μια πιθανή πιο μακροπρόθεσμη αποστολή της ΕΕ στην Αρμενία, με απώτερο στόχο να συμβάλει στη βιώσιμη ειρήνη στην περιοχή», δήλωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Η ομάδα υποστήριξης του μεταβατικού σχεδιασμού αναμένεται να υποστηρίξει τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στη διαδικασία διευθέτησης που υποστηρίζεται από την ΕΕ μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
Από τις 12 Δεκεμβρίου, μια ομάδα πολιτών του Αζερμπαϊτζάν, παριστάνοντας ως περιβαλλοντιστές, κατέλαβε παράνομα τον δρόμο που συνδέει το Αρτσάχ με την Αρμενία με ψευδές πρόσχημα, σταματώντας έτσι την κυκλοφορία και διακόπτοντας τη μοναδική σύνδεση των πολιτών του Αρτσάχ με τον έξω κόσμο. Για δύο ημέρες, το Αζερμπαϊτζάν διέκοψε σκόπιμα την παροχή φυσικού αερίου από την Αρμενία στο Αρτσάχ, ανέφερε η Εισαγγελία του Αρτσάχ. Σε σχέση με τις αναφερόμενες υποθέσεις, η Γενική Εισαγγελία του Αρτσάχ κίνησε αμέσως ποινική διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας τα πραγματικά στοιχεία που ελήφθησαν στο πλαίσιο των ανακριτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρησιακών-ανακριτικών μέτρων που εφαρμόζει η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας του Αρτσάχ, απέδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών του Αζερμπαϊτζάν που οργάνωσαν τον αποκλεισμό του αυτοκινητόδρομου Στεπανακέρτ-Γκορίς είναι πρώην ή νυν υπάλληλοι ειδικών υπηρεσιών. Το τεθέν περιβαλλοντικό ζήτημα χρησιμοποιείται μόνο ως τρόπος να δικαιολογήσουν οι δράστες τις πράξεις τους και να τις κάνουν να φαίνονται λογικές. Το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει τον στόχο να υπονομεύσει τα θεμέλια της οικονομίας της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, στερώντας τον πληθυσμό από την πηγή εισοδήματος και θέσεις εργασίας. Οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν από τους πολίτες του Αζερμπαϊτζάν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις της τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020 σύμφωνα , και με το status quo που καταγράφεται σε αυτήν. Οι πολίτες της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, ως ιθαγενείς και κάτοχοι δικαιωμάτων αυτής της επικράτειας, έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται, να κατέχουν και να χρησιμοποιούν τη γη, το φυσικό περιβάλλον, τη φύση και το υπέδαφος αυτής της επικράτειας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το οποίο το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να αγνοήσει και εξουδετερώσει.
Ο Εντμόν Μαρουκιάν, Πρέσβης Ειδικών Αποστολών της Δημοκρατίας της Αρμενίας, αναφέρθηκε στο γεγονός του αποκλεισμού του διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν σε ένα tweet. «Σύμφωνα με το Αζερμπαϊτζάν, η λεγόμενη «παρακολούθηση» του ορυχείου είναι πιο σημαντική από τις ζωές 120.000 ανθρώπων, 30.000 εκ των οποίων είναι παιδιά», έγραψε ο Μαρουκιάν, σημειώνοντας με χάσταγκ τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Ο νεοδιορισθείς Πρέσβης της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Αρμενία, Πετρ Πιρούντσικ, δήλωσε σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό «Azatutyun» ότι αυτό που μπορεί να κάνει τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τον Διάδρομο του Λατσίν είναι να διασφαλίσει ότι η ανθρωπιστική κατάσταση εκεί είναι υποφερτή. Ο Πρέσβης σημείωσε ότι σύμφωνα με την τριμερή δήλωση που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2020, η Ρωσία είναι υπεύθυνη για τις μεταφορές σε αυτήν την περιοχή, προσθέτοντας ότι κυρίως στη Ρωσία πρέπει να απευθύνουμε τις ερωτήσεις τι συμβαίνει, τι θα γίνει μετά και τι θα κάνουμε. «Συμφώνησαν για τη διασφάλιση της ανεμπόδιστης κυκλοφορίας μέσω Διαδρόμου και τη διατήρηση ειρήνης», είπε ο Πιρουντσίκ. Ο πρέσβης τόνισε ότι γνωρίζει τι συμβαίνει στον Διάδρομο του Λατσίν, προσθέτοντας ότι «θα γελούσε με την επίσημη εξήγηση του Αζερμπαϊτζάν αν δεν ήταν διπλωμάτης». «Φυσικά, δεν μπορούμε να γελάσουμε με τη δημιουργηθείσα κατάσταση, γιατί πραγματικά αφήνει 120 χιλιάδες ανθρώπους στο κρύο, δεν έχουν τα μέσα να φροντίσουν τις βασικές ιατρικές ανάγκες, χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια», είπε ο πρέσβης. Ο Τσέχος διπλωμάτης τόνισε ότι η μόνη βιώσιμη λύση ή μακροπρόθεσμη σταθερή ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να επιτευχθεί μόνο ως αποτέλεσμα άμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ Αρμενίων και Αζερμπαϊτζάν.
