Οι ειδικοί αποδίδουν την κατάσταση και τις πιθανές εξελίξεις στην περιοχή μας στην έκβαση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, ο οποίος, κατά τη γνώμη τους, είναι πλέον πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και συλλογικής Δύσης. Οι υπερδυνάμεις ανταγωνίζονται για επιρροή στον Νότιο Καύκασο, αλλά οι ουσιαστικοί βασικοί παίκτες είναι αυτοί της πλατφόρμας «3+3».
Πώς θα επηρεάσουν την Αρμενία οι διαπραγματεύσεις Αρμενίας-Τουρκίας και Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν; Σύμφωνα με τον συντονιστή της ευρασιατικής λέσχης εμπειρογνωμόνων, πολιτικό αναλυτή Αράμ Σαφαριάν, αυτές οι δύο κατευθύνσεις δεν πρέπει να εξετάζονται χωριστά, επειδή η Άγκυρα δεν κρύβει ότι όλα τα θέματα συντονίζονται με το Μπακού. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ολοκλήρωση Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σε εξέλιξη και υπό αυτές τις συνθήκες, χωρίς την υποστήριξη της Ρωσίας, το επίσημο Γερεβάν δεν μπορεί να πολεμήσει ενάντια στο τάντεμ Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν.
«Για τη σταθερότητα της περιοχής είναι υπεύθυνη η πλατφόρμα 3+3, πρόκειται για τρεις χώρες της περιοχής – Αρμενία, Γεωργία και Αζερμπαϊτζάν, και τις χώρες της ευρύτερης περιοχής – Ρωσία, Τουρκία και Ιράν. Έτσι λοιπόν, με την εφαρμογή των ορών της εν λόγω πλατφόρμας οι δρόμοι επικοινωνίας της περιοχής και το λεγόμενο «σταυροδρόμι του Νοτίου Καυκάσου» θα ανοίξουν για την ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας. Νομίζω ότι είναι νωρίς ακόμα να μιλάμε για την αποκατάσταση των συγκοινωνιών στη διαδρομή Δύσης-Ανατολής, γιατί οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και η κατάσταση είναι αρκετά περίπλοκη. Θα είναι θέμα διεθνών κανονισμών και ως αποτέλεσμα η Τουρκία θα πρέπει να κάνει πιο ενεργά βήματα για την διευθέτηση των σχέσεων με την Αρμενία».
Εάν μια σειρά ζητημάτων που σχετίζονται με τον διάδρομο Δύσης-Ανατολής εξακολουθούν να συζητούνται και δεν είναι σαφές πώς θα περάσει από την Αρμενία, τότε ο διάδρομος Βορράς-Νότος, σύμφωνα με τον ειδικό, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την Αρμενία, της οποίας αυτή πρέπει να επωφεληθεί. Τώρα συνεχίζεται η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων και δεν πρέπει να επιτρέψουμε το Αζερμπαϊτζάν να υλοποιήσει μόνο του το έργο Βορρά-Νότου. Σύμφωνα με τον αναλυτή, στη στρατηγική διαδρομή Ρωσίας-Αρμενίας-Ιράν θα πρέπει να ενταχθεί και η Γεωργία.
Κατά τη γνώμη του, η Συλλογική Δύση, η Ρωσία και η Τουρκία ανταγωνίζονται στην περιοχή μας. Σύμφωνα με τον ειδικό σε διεθνή θέματα Γκριγκόρ Μπαλασανιάν, είναι φυσικό οι γείτονες να έχουν κανονικές σχέσεις και οι αρμενο-τουρκικές διαπραγματεύσεις να οδηγήσουν στο άνοιγμα των συνόρων, αλλά είναι προφανές ότι η Άγκυρα θέτει δύο προϋποθέσεις: το ζήτημα του Αρτσάχ και τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
«Η απάρνηση της γενοκτονίας δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί μέρος της πολιτικής μας ατζέντας, η μνήμη των ανθρώπων και ο εθνικός πόνος δεν μπορούν ποτέ να γίνουν μέρος της διεθνούς διπλωματίας. Η Τουρκία έπρεπε πρώτα να είχε δείξει ότι είναι υπέρ της εξομάλυνσης των σχέσεων με την Αρμενία, θα έπρεπε πρώτα να είχε ανοίξει τα σύνορα και μετά να είχε ξεκινήσει η διαδικασία υπογραφής ειρηνευτικής συνθήκης, επειδή ακριβώς η ίδια η Τουρκία έκλεισε τα σύνορα, αποτίοντας φόρο τιμής σε μια τρίτη χώρα που είχε προβλήματα με την Αρμενία».
Πρώτον, πρέπει να γίνει αποδεκτή η ενοχή, η Τουρκία πρέπει να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων, όπως συνέβη στην περίπτωση της Γερμανίας, όταν η χώρα αποδέχτηκε το ολοκαύτωμα και προέβη σε αποζημιώσεις, η Αρμενία πρέπει να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.
Οι παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις πάντως, σύμφωνα με τον αναλυτή διεθνών σχέσεων, υποδηλώνουν ότι ο ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή είναι υπό αμφισβήτηση. Παρατηρούνται αξιόλογες διεργασίες: αφενός η Συλλογική Δύση δρα απέναντι στην Τουρκία, αφετέρου ως απάντηση στις τουρκικές προσπάθειες, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, για παράδειγμα, στηρίζουν την Ελλάδα. Πέραν αυτού, η Ρωσία καταβάλλει προσπάθειες να απομακρύνει την Τουρκία από τη Συλλογική Δύση. Είναι πολύ νωρίς ακόμη να πούμε τι εξελίξεις θα συμβούν στο άμεσο μέλλον.
Μέχρι στιγμής όλοι παρακολουθούν τις ρωσο-ουκρανικές εξελίξεις όπου, σύμφωνα με τον Γκριγκόρ Μπαλασανιάν, η Ουκρανία χρησιμοποιείται ως, θα λέγαμε, «κανονιοτροφή». Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλύτη, πρόκειται για προοίμιο του τρίτου παγκόσμιου πολέμου ή για ένα μεγάλο πείραμα και δεν είναι ξεκάθαρο αν η Ευρώπη θα κερδίσει σε αυτή τη μάχη ή όχι, γιατί η τελευταία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και θα αντιμετωπίσει σοβαρά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικές επιπλοκές στο μέλλον.
