Τη στιγμή όταν ο άνθρωπος ο έμφρων κοίταξε ψηλά στον ουρανό, η ανθρωπότητα γοητεύτηκε μια για πάντα από την ομορφιά και το μυστήριο του Σύμπαντος. Ακόμη και σήμερα, όταν τα μεγάλα επιστημονικά επιτεύγματα έχουν φέρει την ανθρωπότητα πιο μακριά από ποτέ, το Σύμπαν συνεχίζει να κρύβει μυστικά στον ατελείωτο χώρο του, η ανακάλυψη των οποίων θα συνεχίσει να είναι μια από τις σημαντικότερες αποστολές της ανθρωπότητας.
Με στόχο να συζητήσει και να δημοσιοποιήσει τα μυστικά του σύμπαντος, τις τελευταίες καινοτομίες και επιστημονικές ανακαλύψεις, το φεστιβάλ STARMUS είναι μια μοναδική πλατφόρμα συνάντησης και συζήτησης για το μέλλον της ανθρωπότητας και τα επιτεύγματα της κοσμολογίας. Όλα αυτά, φυσικά, συνδυάζεται με μουσική υψηλής ποιότητας, που κάνουν αυτό το μοναδικό φεστιβάλ πιο ολοκληρωμένο και ελκυστικό.
Το «Armenpress» αναφέρθηκε στα αξιόλογα γεγονότα, τα πρόσωπα και τις αξιομνημόνευτες διαλέξεις του πρώτου φεστιβάλ STARMUS σε ειδική σειρά άρθρων την περασμένη εβδομάδα. Παρακάτω ακολουθεί ένα άρθρο αφιερωμένο στο δεύτερο φεστιβάλ STARMUS.
STARMUS II: «Η αρχη. Η Ανάδυση του Σύγχρονου Σύμπαντος»
Το δεύτερο φεστιβάλ STARMUS, όπως και το προηγούμενο, διοργανώθηκε στα Κανάρια Νησιά στις 22-27 Σεπτεμβρίου 2014. Αν ο αριθμός των συμμετεχόντων στο φεστιβάλ του 2011 ήταν περίπου 300, αυτή τη φορά ο αριθμός αυτός υπερτριπλασιάστηκε, ανέρχοντας σε 1.000, γεγονός που απέδειξε ότι το μοναδικό φεστιβάλ επιστήμης και τέχνης πέτυχε και αγαπήθηκε από επιστήμονες, ερευνητές, αστροναύτες και απλώς ενθουσιώδεις για το θέμα ανθρώπους που συγκεντρώθηκαν για άλλη μια φορά από διάφορα μέρη του κόσμου για να ακούσουν τους γίγαντες του τομέα, ανθρώπους, των οποίων οι σκέψεις και οι ιδέες κάποτε έφεραν επανάσταση στην επιστήμη και των οποίων η πορεία έχει εμπνεύσει εκατομμύρια να ονειρεύονται και να πάνε μακριά. Αυτή τη φορά το φεστιβάλ διεξήχθη υπό τον τίτλο «Η αρχη. Η Ανάδυση του Σύγχρονου Σύμπαντος» («Beginnings: The Making of the Modern Cosmos»).
Μεταξύ των κεντρικών ομιλητών της εκδήλωσης ήταν ο θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο Σοβιετικός κοσμοναύτης και αστροναύτης που πρώτος στην ιστορία έκανε διαστημικό περίπατο Αλεξέι Λεόνοφ, ο συνιδρυτής του φεστιβάλ αστροφυσικός Μπράιαν Μέι, ο αστροναύτης του Apollo 16, ο οποίος περπάτησε στη Σελήνη Τσαρλς Ντιουκ, ο εξελικτικός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς, οι βραβευθέντες με Νόμπελ – χημικός Χάρολντ Κρότο, φυσικός Ρόμπερτ Γουίλσον και αστροφυσικός Τζων Μάθερ και άλλοι. Όλοι οι συμμετέχοντες προσπάθησαν να απαντήσουν στα μεγαλύτερα και αναπάντητα ερωτήματα της ανθρωπότητας: από πού ερχόμαστε και πού πάμε;
Ίσως οι μαύρες τρύπες δεν είναι τελικά τόσο μαύρες
Το κεντρικό πρόσωπο του STARMUS II ήταν αναμφίβολα ο Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο για τις επαναστατικές του θεωρίες σχετικά με την ακτινοβολία μαύρης τρύπας και την κβαντική βαρύτητα. Ο Χόκινγκ έδωσε δύο ομιλίες κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ. Η πρώτη ομιλία ήταν αφιερωμένη στην προέλευση του Σύμπαντος και η δεύτερη ομιλία, που έλαβε χώρα την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ και έγινε το συγκινητικό συμπέρασμα της επιστημονικής γιορτής, αφορούσε τις μαύρες τρύπες. Συγκεκριμένα, ο επιστήμονας παρουσίασε την υπόθεσή του ότι υπάρχει πιθανότητα οποιοδήποτε σωματίδιο, πέφτοντας σε μια μαύρη τρύπα, να μπορεί να βγει σε άλλο σύμπαν. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Χόκινγκ, αφού βγει μέσω μαύρης τρύπας σε άλλο Σύμπαν, δεν θα είναι πλέον δυνατή η επιστροφή, γι’ αυτό αστειεύτηκε: «Αν και είμαι υπέρ διαστημικών πτήσεων, δεν πρόκειται να το δοκιμάσω προσωπικά».
Στο τέλος της ομιλίας, ο Χόκινγκ, που διακρινόταν πάντα για το απαλό του χιούμορ, είπε:
«Το μήνυμα αυτής της διάλεξης είναι το εξής: οι μαύρες τρύπες δεν είναι τελικά τόσο μαύρες όσο φαντάζονται ότι είναι. Ούτε είναι εκείνη η αιώνια παρουσία που νομίζαμε κάποτε. Τα πράγματα μπορούν να ξεφύγουν από μια μαύρη τρύπα, τόσο προς τα έξω όσο και πιθανώς σε ένα άλλο Σύμπαν. Έτσι, αν νομίζετε ότι βρίσκεστε σε μια μαύρη τρύπα, μην τα παρατάτε. Υπάρχει διέξοδος!».
Ο θεοσεβούμενος Τσάρλι Ντιουκ και ο άθεος Χόκινγκ
Ένας από τους ομιλητές του STARMUS II, ο Τσάρλι Ντιουκ, ο οποίος πέταξε στη Σελήνη το 1972 με την αποστολή Apollo 16, και έγινε το δέκατο άτομο που περπάτησε στον φυσικό δορυφόρο της Γης, ετοίμασε μια ενδιαφέρουσα ομιλία για την αποστολή του στη σεληνιακή επιφάνεια. Όμως, ο Στίβεν Χόκινγκ είχε χάσει μια διάλεξη του Ντιουκ. Ο Γκαρίκ Ισραελιάν, συνιδρυτής του φεστιβάλ, διοργάνωσε άλλη μια διάλεξη του Ντιουκ, αυτή τη φορά μια κλειστή ακρόαση για περίπου δώδεκα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των Χόκινγκ και Μπράιαν Μέι. Το πρώτο μέρος της διάλεξης του Τσάρλι Ντιουκ ήταν αφιερωμένο στην εμπειρία του στη Σελήνη, ενώ στο δεύτερο μέρος ο αστροναύτης μίλησε για τη σχέση του με τον Θεό μετά από αυτό.
Ο Μπράιαν Μει, συνιδρυτής του φεστιβάλ, θυμάται πώς λίγο μετά τη διάλεξη του Ντιουκ, ο γνωστός για τις αθεϊστικές απόψεις του Χόκινγκ, ο οποίος ήταν καθηλωμένος σε μια ειδική καρέκλα και μιλούσε μέσω μιας ηλεκτρονικής συσκευής λόγω της ασθένειάς του, άρχισε να πληκτρολογεί κάποιο κείμενο. «Τελικά, ο Στίβεν ενεργοποίησε τη λειτουργία φωνής για να διαβάσει το κείμενό του. Αυτή η αξέχαστη μηχανική φωνή είπε: «Ο Θεός πρέπει να έχει μεγάλη αίσθηση του χιούμορ», θυμάται ο Μέι.
Στην ερώτησή σας θα απαντήσει ο ίδιος ο Χόκινγκ
Οι διοργανωτές του STARMUS II προετοίμασαν έναν μοναδικό διαγωνισμό για τους λάτρεις της επιστήμης με τίτλο «Ρωτήστε τον Χόκινγκ», στο πλαίσιο του οποίου μέλη της μη επαγγελματικής κοινότητας είχαν την ευκαιρία να κάνουν μια ερώτηση σε μια από τις πιο διάσημες προσωπικότητες της σύγχρονης επιστήμης. Πριν την έναρξη του STARMUS II, οι ενδιαφερόμενοι έστειλαν τις ερωτήσεις τους και η κριτική επιτροπή επέλεξε 5 συμμετέχοντες, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να λάβουν απαντήσεις στις ερωτήσεις τους από τον ίδιο τον Χόκινγκ ακριβώς στη σκηνή του φεστιβάλ.
Οι νέοι πρέπει να μάθουν να ρωτάνε
Ένα από τα προβλήματα του εκπαιδευτικού συστήματος σήμερα είναι ότι πολλοί απλά δεν θέλουν να ψάξουν για καμία απόδειξη, μια τέτοια άποψη εξέφρασε ο νομπελίστας, χημικός Χάρολντ Κρότο, ο οποίος είναι γνωστός ως υποστηρικτής της επιστημονικής εκπαίδευσης. «Οι νέοι πρέπει να διδαχθούν να κάνουν ερωτήσεις. Πού να ξέρω ότι αυτό που μου λες είναι αλήθεια;»
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Κρότο θυμήθηκε πώς πριν από αιώνες όλοι πίστευαν ότι ο Ήλιος περιστρέφεται γύρω από τη Γη, και μόνο λίγοι γενναίοι, ο Γκαλιλέο Γκαλιλέι, ο Τζορντάνο Μπρούνο, τόλμησαν να αμφισβητήσουν το γεγονός που όλοι αποδέχονταν ως αλήθεια, με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν από την Ιερά Εξέταση, αλλά χρόνια αργότερα, η ανθρωπότητα έδωσε σημασία στα επιχειρήματά τους.
«Οι άνθρωποι σήμερα εξακολουθούν να αποδέχονται την πραγματικότητα που τους παρουσιάζεται ως αλήθεια, με βάση τον σεβασμό που τρέφουν για αυτό το άτομο, χωρίς να προσπαθούν να βρουν από μόνοι τους την απόδειξη αυτής της πραγματικότητας. Και δεν έχει σημασία αν η ερώτηση αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη, τις μυστικιστικές πεποιθήσεις ή οτιδήποτε άλλο. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να καταλάβετε πώς αποφασίζετε εάν αυτό που σας παρουσιάζουν είναι αλήθεια ή όχι», είπε ο Κρότο, προτρέποντας για άλλη μια φορά τους νέους να μην τα θεωρούν όλα δεδομένα και να συνεχίσουν να κάνουν ερωτήσεις, να προσπαθούν να βρουν νέες απαντήσεις και να ανακαλύπτουν νέες αλήθειες.
Ένας εξελικτικός βιολόγος μιλά για πιθανές επιλογές μιας εξωγήινης ζωής
Η ανθρωπότητα δεν πρέπει να εκπλήσσεται όταν ανακαλύπτει ότι η εξωγήινη ζωή δεν είναι τόσο διαφορετική από τη ζωή στη Γη, και ορισμένες διαφορές είναι πιθανές λόγω περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών. Ο εξελικτικός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς, συμμετέχων στο STARMUS II, πιστεύει ότι η ζωή σε άλλους πλανήτες πιθανότατα εμφανίστηκε ξανά σύμφωνα με τις αρχές της θεωρίας του Δαρβίνου, όπου οποιοσδήποτε ζωντανός οργανισμός βρίσκεται σε αγώνα για επιβίωση, όπως, για παράδειγμα, οι καμηλοπαρδάλεις εξελίχθηκαν αναπτύσσοντας μακρύ λαιμό για να φτάσουν τη ζωτική τροφή τους στα δέντρα.
«Στοιχηματίζω ότι η εξωγήινη ζωή είναι πιθανό να είναι Δαρβινική», δήλωσε ο Ντόκινς.
Ο επιστήμονας έθεσε μια ενδιαφέρουσα ερώτηση για το πώς θα έμοιαζε η εξωγήινη ζωή σε συνθήκες διαφορετικές από τη Γη. Σύμφωνα με τον βιολόγο, η αλλαγή στη βαρύτητα θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εξωγήινη ζωή. Για παράδειγμα, σε έναν κόσμο χαμηλής βαρύτητας, ένα ποντίκι πιθανότατα θα είχε τις ίδιες αναλογίες με έναν ρινόκερο. Και από την άλλη, ο ίδιος ρινόκερος θα έχει εξαιρετικά λεπτά πόδια, σαν αράχνη ή κουνούπι.
Ο Ντόκινς δεν απέκλεισε ότι οι εξωγήινες μορφές ζωής θα μπορούσαν να αναπτύξουν τροχούς για ευκολότερη μετακίνηση ή να χρησιμοποιήσουν ραδιοσυχνότητες στην καθημερινή ζωή. Επιστρέφοντας στο ηλιακό μας σύστημα, ο εξελικτικός βιολόγος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να βρεθεί κάποιου είδους ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη, δηλώνοντας: «Τότε θα καταγράψουμε ξεκάθαρα ότι το Σύμπαν είναι γεμάτο ζωή».
Το STARMUS II συνοπτικά σε ένα βιβλίο
Στο τέλος του STARMUS II, οι συνιδρυτές του φεστιβάλ έγραψαν ένα βιβλίο με τίτλο «Origins of the Cosmos», το οποίο συνόψισε τις σημαντικότερες στιγμές και τις πιο αξιοσημείωτες ομιλίες του δεύτερου φεστιβάλ επιστήμης και μουσικής.
