Τις τελευταίες δέκα ημέρες, το Ερεβάν δέχθηκε και αποχαιρέτησε τρεις υψηλόβαθμους αξιωματούχους που ασχολούνταν με θέματα ασφάλειας και πληροφοριών. Τον Ιούλιο επισκέφθηκαν την Αρμενία, ο Αλί Σαμχανί, Γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, ο Ουίλιαμ Μπερνς, επικεφαλής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών και ο Σεργκέι Ναρίσκιν, διευθυντής της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Αν και οι επίσημες αναφορές δεν αποκαλύπτουν πολλά για τις συναντήσεις και τις συζητήσεις, οι αναλυτές κάνουν κάποιες υποθέσεις.
Σύμφωνα με τον πολιτολόγο Αρμέν Βαρντανιάν, αρκετοί είναι οι λόγοι για τους οποίους η Αρμενία έχει γίνει το επίκεντρο της προσοχής μεγάλων διεθνών «παικτών». Συγχρόνως, δεν πιστεύει ότι η υπερβολική προσοχή στην Αρμενία πρέπει να προκαλεί ανησυχία.
«Καταρχάς, αυτή η προσοχή στην περιοχή μας δεν δημιουργήθηκε από την Αρμενία. Θέλοντας ή μη, βρεθήκαμε σε ένα σταυροδρόμι όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα όλων των υπερδυνάμεων του κόσμου και των δυνάμεων αυτής της περιοχής. Άρα δεν εξαρτάται από εμάς. Αλλά επίσης δεν πρέπει να το φοβόμαστε, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να το αποφεύγουμε. Το σημαντικό είναι να μην ξεπεραστούν οι «κόκκινες γραμμές». Ναι, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι, αλλά θα πρέπει να προσπαθήσουμε να μετατρέψουμε αυτές τις προκλήσεις σε ευκαιρίες λειτουργώντας σωστά και ακολουθώντας τη σωστή πολιτική. Σίγουρα υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις. Το γεγονός ότι οι υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι αυτών των μεγάλων δυνάμεων έρχονται εδώ σημαίνει ότι και η Αρμενία αντιπροσωπεύει κάτι από μόνη της».
Ο ειδικός σε πολιτικά θέματα Μπενιαμίν Πογοσιάν έχει διαφορετική άποψη. Κρίνοντας από τις λειτουργίες της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και ακόμη περισσότερο τις λειτουργίες του διευθυντή της υπηρεσίας, είναι απίθανο οποιοδήποτε πρόβλημα που σχετίζεται με την Αρμενία να αναγκάσει τον διευθυντή της υπηρεσίας να επισκεφθεί την Αρμενία. Επίσης, δεν θεωρεί ότι τα περιφερειακά θέματα είναι επαρκούς διαμέτρου για την επίσκεψη. Ο Πογοσιάν δεν αποκλείει ότι είναι πιθανό ο Μπερνς να βρισκόταν στην Αρμενία για μια κλειστή συνάντηση με τη ρωσική πλευρά για να συζητήσει με Ρώσους αξιωματούχους τα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω από την Ουκρανία .
Ο τουρκολόγος Βαρουζάν Γκεχαμιάν πιστεύει ότι οι παράγοντες της Τουρκίας και η διευθέτηση των αρμενοτουρκικών σχέσεων χρησιμοποιούνται για την αποδυνάμωση της Ρωσίας στην περιοχή.
«Βλέπουμε τις συνεπείς προσπάθειες της Τουρκίας, οι οποίες στη μεγάλη γεωπολιτική εικόνα συμπίπτουν με τα συμφέροντα της συλλογικής Δύσης, γιατί αν η Ρωσία απωθηθεί, τότε η Τουρκία γεμίζει αυτό το κενό,παρ’ όλα τα προβλήματα με τις δυτικές χώρες, παραμένει μέλος του μεγαλύτερου στρατιωτικού-πολιτικού οργανισμού της Δύσης, του ΝΑΤΟ, συνεχίζει να είναι ο κύριος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, επομένως, παρά τις διμερείς τεταμένες σχέσεις τους, η πολιτική της Τουρκίας στον Νότιο Καύκασο συμπίπτει με τα δυτικά συμφέροντα. Ως εκ τούτου, είναι συνεπείς για να «ρυθμίσουν» γρήγορα το θέμα των αρμενοτουρκικών σχέσεων, γιατί έτσι δημιουργείται έδαφος για σταδιακή αποχώρηση της Ρωσίας από την Αρμενία. Η Ρωσία, από την πλευρά της, προσπαθεί να κρατήσει αυτή τη διαδικασία υπό έλεγχο.
Η κατεύθυνση του Ιράν ξεχωρίζει στην περιφερειακή πανδαισία. Της επίσκεψης των υψηλόβαθμων Αμερικανών και Ρώσων κατασκόπων είχε προηγηθεί η επίσκεψη στο Ερεβάν του γραμματέα του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, Αλί Σαμχανί. Οι Αρμένιοι αναλυτές δυσκολεύονται να πουν από ποιους και τι «κόκκινες γραμμές» χαράζονται στην Αρμενία, λαμβάνοντας υπόψη τις περιορισμένες πληροφορίες. Ο Αρμέν Βαρντανιάν δεν αποκλείει ότι ο Μπερνς έθιξε στο Ερεβάν την εξαγωγή UAV από το Ιράν στη Ρωσία. Σε αυτή την περίπτωση, η Αρμενία δεν βρίσκεται μόνο στο επίκεντρο των συμφερόντων, αλλά και στη διαδρομή διέλευσης διάφορων χωρών. Σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητο να τηρηθούν οι «κόκκινες γραμμές», λέει ο αναλυτής.
«Οι ΗΠΑ πάντα ήθελαν να αποδυναμώσουν τις θέσεις του Ιράν και της Ρωσίας σε αυτή την περιοχή, οι ΗΠΑ προσπαθούν να απομονώσουν αυτές τις δύο χώρες με κάθε δυνατό τρόπο και από αυτή την άποψη, ναι, η επίσκεψη του διευθυντή της αμερικανικής CIA ταιριάζει σε αυτή τη λογική, σε αυτά τα πλαίσια».
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο 66χρονος διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ ήταν Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στη Ρωσία από το 2005 έως το 2008. Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ήταν τα πρώτα που ανέφεραν την άφιξή του στο Ερεβάν και οι αναφορές αυτές ήταν μάλιστα με αποχρώσεις αμφιβολίας.
