Η Τουρκία έχει αποδειχθεί ικανή να διατηρεί την ουδετερότητα της όσον αφορά τη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας
Για ορισμένους η ουδετερότητα έχει αποδειχθεί η πιο ορθή τακτική απέναντι σε μια σύγκρουση που έχει συγκλονίσει τον πλανήτη.
Ενώ η Τουρκία έχει καταδικάσει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας, έχει επίσης αρνηθεί να ακολουθήσει το παράδειγμα των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ και δεν υποστηρίζει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η Τουρκία για οικονομικούς όσο και πολιτικούς λόγους ακολουθεί την στρατηγική ουδετερότητας απέναντι σε Ρωσία και Ουκρανία.
«Η Τουρκία είναι γείτονας και με την Ρωσία και με την Ουκρανία, με τις οποίες έχει έντονες οικονομικές σχέσεις», δήλωσε στους The Epoch Times ο Halil Akinci, ο οποίος υπηρέτησε ως πρεσβευτής της Τουρκίας στη Ρωσία από το 2008 έως το 2010.
«Έτσι, είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας να διατηρήσει τις καλές σχέσεις και με τους δύο χώτες».
Η ουδετερότητα, πρόσθεσε, άφησε επίσης την Τουρκία στην ιδανική θέση για να μεσολαβήσει – αυξάνοντας έτσι το διεθνές της προφίλ – «αφού η Τουρκία είναι μια από τις ελάχιστες χώρες που είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές».
Καταδίκη χωρίς κυρώσεις
Όταν η ρωσική επιχείρηση ξεκίνησε για πρώτη φορά στις 24 Φεβρουαρίου, οι Τούρκοι αξιωματούχοι την καταδίκασαν ως «απαράδεκτη» και ως «παραβίαση του διεθνούς δικαίου». Έσπευσαν επίσης να τονίσουν ότι η Άγκυρα – σε αντίθεση με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ – δεν είχε καμία πρόθεση να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία.
Ο καθηγητής Mehmet Seyfettin Erol, πολιτικός αναλυτής και επικεφαλής του Κέντρου Κρίσης και Πολιτικής της Άγκυρας, μιας ανεξάρτητης δεξαμενής σκέψης, είπε ότι η Τουρκία είχε «εύλογους λόγους» να αρνηθεί να υποστηρίξει τις οικονομικές κυρώσεις.
«Η Τουρκία τοποθετείται ως διαμεσολαβητής διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τη Ρωσία»
Η Τουρκία και η Ρωσία είναι στενά δεσμευμένες σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που βασίζονται σε αρχές «συνεργασίας και ανταγωνισμού».
Εάν η Τουρκία δεχόταν πιέσεις από το ΝΑΤΟ να υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή κατά της Ρωσίας, η Τουρκία δεν θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις — ειδικά δεδομένης της τρέχουσας οικονομικής πραγματικότητας.
«Λόγω της τεράστιας εμπορικής της εξάρτησης από τη Ρωσία, η Τουρκία δεν είναι σε θέση να επιβάλει κυρώσεις».
Όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, η Τουρκία απλά δεν μπορεί να αγνοήσει τους τεράστιους φυσικούς πόρους της Ρωσίας.
Πράγματι, εκτιμάται ότι το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Τουρκίας προέρχεται επί του παρόντος από τη Ρωσία, ενώ πάνω από το 75% του εισαγόμενου σιταριού επίσης προέρχεται από την Ρωσία.
Όλα αυτά αποτελούν σοβαρά ζητήματα για την Τουρκία που έχει δει το νόμισμά της την λίρα Τουρκίας να χάνει περισσότερο από το 80% ενώ οι τιμές πολλών βασικών αγαθών —συμπεριλαμβανομένου και του ψωμιού— έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία έχει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την Ουκρανία, η οποία εισάγει το 15% των συνολικών εισαγωγών σιταριού.
Τουρκία και Ουκρανία συνεργάζονται επίσης στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινής κατασκευής εναέριων drones.
«Εποικοδομητικές» διαμεσολαβητικές προσπάθειες
Η τουρκική ουδετερότητα μπορεί να είναι οικονομικά σκόπιμη, αλλά έχει επίσης χρησιμεύσει ώστε να αναβαθμιστεί ως διαπραγματευτής – διαμεσολαβητής για να αποκατασταθεί η ειρήνη.
Στις 10 Μαρτίου, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας και της Ουκρανίας συναντήθηκαν στην Αττάλεια της Τουρκίας και στις 29 Μαρτίου, αντιπροσωπείες και από τις δύο χώρες είχαν συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Μπορεί να μην απέδωσαν οι προσπάθειες αλλά η Τουρκία έχει καταγραφεί ως χώρα αποδεκτή και από την Ρωσία και από την Ουκρανία.
Η Ρωσία από την πλευρά της, η οποία φαίνεται να έχει το πάνω χέρι στρατιωτικά, απαιτεί εγγυήσεις ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
Απαιτεί επίσης την αναγνώριση από την Ουκρανία… της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία (που προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014) και την αναγνώριση δύο ρωσόφωνων εδαφών στην ανατολική περιοχή του Donbass.
Ο καθηγητής Mehmet Seyfettin Erol πιστεύει ότι είναι πιθανό η Ουκρανία «να εγκαταλείψει πρώτα την ένταξη στο ΝΑΤΟ και η Ρωσία να δεχθεί την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Το κύριο πρόβλημα, είναι η περιοχή του Donbass.
«Η Ρωσία απαιτεί την αναγνώριση των λεγόμενων δημοκρατιών, του Donbass αλλά η κυβέρνηση της Ουκρανίας και η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται να το αποδέχονται».
Επειδή εμπλέκονται μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία και το ΝΑΤΟ, η σύγκρουση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μακροχρόνια, ανέφερε ο καθηγητής Mehmet Seyfettin Erol, όπως συνέβη στο Αφγανιστάν και στην Τσετσενία.
Ο Halil Akinci, ο οποίος υπηρέτησε ως πρεσβευτής της Τουρκίας στη Ρωσία από το 2008 έως το 2010 θεωρεί ότι η επίτευξη ειρήνης μέσω διαπραγματεύσεων «θα μπορούσε να πάρει πολύ χρόνο». Πρώτα θα καθοριστεί το πλαίσιο στρατιωτικά και εν συνεχεία θα ξεκινήσει η διπλωματία.
Εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος Erdogan απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση τόσο στον Ρώσο πρόεδρο Putin όσο και στον Ουκρανό Zelensky να συναντηθούν στην Κωνσταντινούπολη για περαιτέρω συνομιλίες.
