Η Αρμενία και η Ρωσία δημιουργούν ένα κοινό χαρτοφυλάκιο επενδυτικών σχεδίων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Οι εκπρόσωποι των υπουργείων Οικονομίας των δύο χωρών συζήτησαν τα απαραίτητα εργαλεία. Ο υπουργός Βαχάν Κερομπιάν σημείωσε ότι η Αρμενία ενδιαφέρεται να επεκτείνει τη συνεργασία με τη Ρωσία στον τομέα της βιομηχανίας, του εμπορίου και των επενδύσεων.
«Ανάλογα με την τοποθεσία, τον προορισμό-στόχο, οι ξένοι επενδυτές μπορούν να εγγράψουν μια εταιρεία, να δραστηριοποιηθούν αποτελεσματικά στην Αρμενία στους τομείς της ενέργειας, της ελαφριάς βιομηχανίας, των φαρμακευτικών προϊόντων, των τηλεπικοινωνιών, των κοσμημάτων ή των διαμαντιών, των logistics, των μεταφορών και της πληροφορικής», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Βαχάν Κερομπιάν. Στην Αρμενία δραστηριοποιούνται περισσότερες από 40 μεγάλες ρωσικές εταιρείες. Η Ρωσία έχει επενδύσει περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία της Αρμενίας. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Οικονομικής Ανάπτυξης της Ρωσίας Ντμίτρι Βόλβατς, ο εμπορικός τζίρος μεταξύ Αρμενίας και Ρωσίας αυξήθηκε κατά σχεδόν 13% στα 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021, ενώ μόνο τον Ιανουάριο του 2022 το εμπόριο αυξήθηκε κατά 50% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Οι ειδικοί θεωρούν αυτό έναν αρκετά υψηλό δείκτη, σημειώνοντας ότι για τη διατήρηση αυτού του ρυθμού συνεργασίας απαραίτητο να διαφοροποιηθούν οι αγορές, αναζητώντας νέα κοινά έργα και αναπτύσσοντας το επενδυτικό δυναμικό.
Ο συνομιλητής του «Radiolur», οικονομολόγος Αρμέν Κτογιάν λέει ότι η Αρμενία μπορεί να αποτελέσει συνδετικό κρίκο για τις δυτικές εταιρείες που θέλουν να συνεργαστούν στη Ρωσία και με τη Ρωσία.
«Λόγω πολιτικών κινήτρων, οι δυτικές εταιρείες εγκαταλείπουν τη Ρωσία, αλλά συνειδητοποιούν ότι η απώλεια της ρωσικής αγοράς σημαίνει διαφυγόν κέρδος. Αυτό το μέρος μπορεί να καλυφθεί πολύ γρήγορα από ασιατικές εταιρείες, οπότε, εγκαταλείποντας ή φεύγοντας επίσημα από την πόρτα, θα προσπαθήσουν να μπουν από το παράθυρο. Η Αρμενία εδώ θεωρείται ως παράθυρο, όπου με την εγγραφή της εταιρείας, μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη Ρωσία. Η μη εγγραφή στην επίσημη Ρωσία επιτρέπει στην εταιρεία να παρακάμψει τις κυρώσεις. Αυτό καθιστά πολύ σημαντικό για τις ρωσικές εταιρείες που προσπαθούν να βγουν στη Δύση, όπως κάνουν χιλιάδες εκπρόσωποι του τομέα τεχνολογιών της πληροφορικής».
Ο οικονομολόγος σημειώνει ότι στόχος των ρωσοαρμενικών συμφωνιών είναι η κατανόηση των επενδυτικών ροών και ευκαιριών. Χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία, τα μέρη προσφέρουν να θέσουν τους τρόπους επίλυσης των προβλημάτων σε επίσημη, θεσμική βάση.
Η ρωσική πλευρά τονίζει ότι δεν θέλουν να μείνουν στα σημερινά επιτεύγματα, αναζητούν νέα κοινά έργα.
Ο οικονομολόγος Τατούλ Μανασεριάν πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν πρακτικά μέτρα για τη διαφοροποίηση του ΑΕΠ της αρμενικής οικονομίας προκειμένου να μην βρεθούν μπροστά σε τετελεσμένο γεγονός. Συγκεκριμένα λέε:
«Δεν πρέπει να αποκλείονται οι πόλεμοι, αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αυτούς. Νομίζω ότι η φωνή της κοινότητας των ειδικών πρέπει πρώτα να ακουστεί και να χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση για την ανάπτυξη διαφορετικών σεναρίων. Είναι απαραίτητο να συζητήσουμε τι μπορεί να συμβεί στη Ρωσία σε περίπτωση επιτυχίας ή αποτυχίας των ίδιων των αρμενο-τουρκικών σχέσεων, ποιο σενάριο μπορεί να εξελιχθεί εξαιτίας της σύγκρουσης Ρωσία – Δύση και τι αντικτυπο θα έχει αυτό στο έργο των Αρμενίων επιχειρηματιών ή της οικονομίας;».
Ο οικονομολόγος Αρμέν Κτογιάν διευκρινίζει το σχέδιο δράσης.
«Το ρωσικό κεφάλαιο είναι αρκετά ενεργό στην Αρμενία, μόνο με το παράδειγμα του Τεχούτ πειστήκαμε ότι το να είμαστε υπό τις κυρώσεις της ρωσικής τράπεζας ήταν η βάση για την προσωρινή παύση της δραστηριότητας του συγκεκριμένου περιουσιακού μας στοιχείου που παίζει σοβαρό παραγωγικό ρόλο. Δεν αποκλείεται κάποιοι οργανισμοί να αντιμετωπίσουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον. Λαμβάνοντας υπόψη τη συμμετοχή ρωσικών εταιρειών σε διάφορους τομείς της αρμενικής οικονομίας, υπάρχει ανάγκη να διευκρινιστεί σε ποια περίπτωση τι αναμένεται, πώς θα αντισταθούν οι ρωσικές εταιρίες, πώς φαντάζονται τη λύση ορισμένων τεχνικών προβλημάτων».
Σύμφωνα με τον ειδικό, χρειάζονται διμερή βήματα. Η κύρια εξαγωγική αγορά για την Αρμενία είναι η Ρωσία. Είχαμε μέση ανάπτυξη άνω του 20% πέρυσι. Η ρωσική αγορά είναι η κύρια αγορά για ορισμένα προϊόντα, λόγω κυρώσεων, ενδέχεται να υπάρξουν ανακατατάξεις και διαρθρωτικές αλλαγές σε ορισμένους τομείς. Το κράτος μπορεί να έχει το πρόβλημα να στηρίξει ορισμένους τομείς· μας ενδιαφέρει να λάβουμε υποστήριξη από εκείνους τους τομείς με τους οποίους οι εταιρείες μας έχουν ενεργές εμπορικές σχέσεις. Αρμέν Κτογιάν:
«Σήμερα μιλάμε για ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Όταν οι σχέσεις Ρωσίας-Δύσης ήταν πιο ενεργές από ό,τι στη Σοβιετική Ένωση, παρουσιάστηκε ανάγκη να υπάρχουν κάποια παράθυρα σε αυτό το παραπέτασμα ή να παρακάμπτεται αυτό. Σε αυτή την περίπτωση, η Αρμενία μπορεί να θεωρηθεί ως παράθυρο σύνδεσης Ρωσίας-Δύσης, επιπλέον, και για τις δύο πλευρές. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι το μόνο παράθυρο η Αρμενία, δεν είναι μόνο αυτή που φιλοδοξεί να διαδραματίσει αυτόν τον ρόλο. Εδώ είναι επίσης η Γεωργία, η Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν».
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Τατούλ Μανασεριάν, δεν είναι μόνο η Ρωσία που μπορεί να υποφέρει ως αποτέλεσμα των κυρώσεων, δεν είναι μόνο η Αρμενία που μπορεί να επηρεαστεί έμμεσα. Ο Μανασεριάν υπενθυμίζει ότι εξαιρουμένων των δραστηριοτήτων των ρωσικών εταιρειών, οι χώρες που εφαρμόζουν κυρώσεις έχουν ήδη αντιμετωπίσει πολλές αρνητικές συνέπειες: ανεργία, πληθωρισμός, ανεπαρκές επίπεδο υποδομών.
«Ας μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία θεωρείται μια από τις πιο κερδοφόρες αγορές μετά την Κίνα. Κάθε επιχειρηματίας ονειρεύεται να επενδύσει ή να δραστηριοποιηθεί στη ρωσική αγορά.Δεν είναι εύκολο, λοιπόν, να μπεις στη ρωσική αγορά και η έξοδος από εκεί σημαίνει οικονομική αυτοκτονία. Η Ρωσία έχει ήδη λάβει μέτρα για την εθνικοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας ορισμένων εταιρειών».
Σύμφωνα με οικονομολόγους, το να μιλάμε για τις μονομερείς επιπτώσεις των κυρώσεων στον 21ο αιώνα είναι αφελές. Όλα είναι συνδεδεμένα, δεν υπάρχει χώρα στον δυναμικό κόσμο που να μπορεί να αναπτυχθεί μόνη της. Αναφερόμενος στις προβλέψεις για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στην Αρμενία, ο Αρμέν Κτογιάν λέε:
«Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Κεντρικής Τράπεζας, η αύξηση του ΑΕΠ για το 2022 είναι 1,6%, το κυβερνητικό πρόγραμμα θέτει στόχο 7%. Αυτό θα επιτρέψει να μειώσει λίγο την πτώση – από 7 σε 1,6 %».
Ο Τατούλ Μανασεριάν προσπαθεί να κάνει προβλέψεις, λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις διεθνών ειδικών στη ρωσική αγορά. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι αντιφατικές.
«Η πτώση της ρωσικής οικονομίας είναι πιθανή μέχρι περίπου 10%, εάν κινητοποιηθούν οι πόροι, δεν θα επιτραπούν πρόσθετες ζημιές. Είναι σχεδόν αναπόφευκτες σε τέτοιες καταστάσεις. Πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες αναζητούν τρόπους, η παρουσία δεκάδων ρωσικών εταιρειών στην Αρμενία είναι ήδη αισθητή στην κλίμακα της αρμενικής οικονομίας. Είναι λίγο δύσκολο να προβλεφθεί αυτή τη στιγμή, όλα εξαρτώνται από την πορεία της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης. Εάν ο πόλεμος τελειώσει τις επόμενες μία ή δύο εβδομάδες, θα είναι δυνατό να αποτραπεί μια μονοψήφια πτώση. Στο μέλλον, η ρωσική οικονομία θα είναι σε θέση να διορθώσει την κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη ότι ως αποτέλεσμα της διπλωματίας του φυσικού αερίου, η προσφορά πληρωμής σε ρούβλια εφαρμόζεται, το ρούβλι σταθεροποιείται».
Σε τέτοιες καταστάσεις, σύμφωνα με οικονομολόγους, είναι σημαντικό ποιες προτάσεις παρουσιάζουν τα μέρη. Λένε ότι για αυτό, οι πόροι που διαθέτουν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.
