Η Αρμενία είναι έτοιμη και ακόμη παροτρύνει το Αζερμπαϊτζάν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία το συντομότερο δυνατό. Η αναγκαιότητα αυτού του βήματος καθορίστηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Αρμενίας για την αποτροπή νέων αζερικών προκλήσεων και επίθεσης προς την κατεύθυνση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Την ίδια πρόταση εξέφρασε εκ μέρους της Αρμενίας στο Αλμάτι ο Πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης της Αρμενίας Αλέν Σιμονιάν κατά τη διάρκεια της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της ΚΑΚ.
Η Ρωσία επίσης μιλά για την ανάγκη σύναψης ειρήνης. Η Πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βαλεντίνα Ματβιένκο εξέφρασε την ελπίδα ότι η διαδικασία θα τελειώσει με μια ειρηνευτική συμφωνία. Είναι η ειλικρινής επιθυμία της Ρωσίας, είπε η Ματβιένκο.
Παράλληλα με αυτές τις διαδικασίες, η διεθνής κοινότητα δείχνει επίσης σημάδια δράσης.
Η τεταμένη κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ έχει ενεργοποιήσει τη διεθνή κοινότητα και τον ο ΟΑΣΕ.
Η «πίεση αερίου» που άσκησε το Αζερμπαϊτζάν στον λαό του Αρτσάχ και η παράλληλη πρόκληση στις 24 Μαρτίου στο Παρούχ δίνουν στην αμερικανική πλευρά την ευκαιρία να μιλήσει για την αποτυχία των Ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στο Αρτσάχ. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Μπομπ Μενέντεζ, είπε στη Φωνή της Αμερικής:
«Πρώτα από όλα, η Ρωσία απέτυχε να προστατεύσει την Αρμενία από το Αζερμπαϊτζάν. Αν θέλεις να παίξεις τον ρόλο του υπερασπιστή, πρέπει να υπερασπίζεσαι. Στέλνοντας μια ειρηνευτική αποστολή εκεί, απλώς εξασφάλισε την παρουσία της σε αυτήν την περιοχή. Με ανησυχεί βαθύτατα η είδηση ότι το Αζερμπαϊτζάν εισήλθε στο τμήμα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ όπου δεν έπρεπε να εισέλθει, και ζήτησα από την κυβέρνησή μας να είναι πιο αυστηρή με το Αζερμπαϊτζάν, να πει ότι μια τέτοια επιθετικότητα είναι απαράδεκτη. Έχω τονίσει έντονα ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει συνέπεια παροχής βοήθειας στο Μπακού εκ μέρους των ΗΠΑ».
Ο Σεργκέι Μαρκεντόνοφ, κορυφαίος ερευνητής στο Κρατικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας και πολιτικός επιστήμονας, θεωρεί αβάσιμη την υπόθεση της βοήθειας ή των συμφωνιών.
«Μου φαίνεται ότι το βασικό ζήτημα είναι ότι η σύγκρουση του Καραμπάχ έχει δύο συνιστώσες – στρατιωτικό και πολιτικό. Από στρατιωτική άποψη, το φθινόπωρο του 2020, το Αζερμπαϊτζάν κέρδισε τον πόλεμο, αλλά όχι πολιτικά. Τώρα γίνεται προσπάθεια να τελειώσει όλο αυτό. Πρέπει επίσης να καταλάβουμε ότι οι θέσεις μας δεν είναι καθόλου ίδιες. Ελπίζω οι άνθρωποι που υπαινίσσονται τη «συμφωνία» να μην πιστεύουν ότι η Μόσχα απλώς προσπαθεί να τερματίσει την ειρηνευτική της αποστολή σαν μαζοχιστής. Σε αυτή την περίπτωση, το ερώτημα είναι γιατί το ξεκίνησε; Στην πραγματικότητα, η κατάσταση δεν είναι τόσο ξεκάθαρη όσο νομίζουν ορισμένοι».
Ο Μαρκεντόνοφ δεν μιλά για άνοιγμα «δεύτερου μετώπου» στον Νότιο Καύκασο απέναντι στη Ρωσία. Ούτε ο Αλεξάντερ Ισκανταριάν, διευθυντής του Ινστιτούτου Καυκάσου και πολιτικός επιστήμονας, δεν παίρνει σοβαρά τέτοιες φήμες, αλλά πιστεύει ωστόσο ότι αυτό που συμβαίνει γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ συνδέεται με τα γεγονότα στην Ουκρανία.
«Πράγματι, η Ρωσία τώρα, για να το θέσω ήπια, δεν έχει χρόνο να ασχοληθεί με τον Νότιο Καύκασο· αυτό που συμβαίνει γύρω από το Καραμπάχ δεν είναι το επίκεντρο των φιλοδοξιών και των ανησυχιών της. Το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, να ελέγξει τις «κόκκινες γραμμές», να προσπαθήσει να πιέσει, να δει πού λειτουργεί και πού όχι. Προσπαθεί, φυσικά, να ελέγξει την αντίδραση της Ρωσίας, όχι του Αρτσάχ ή της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Με άλλα λόγια, το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να καταλάβει πού είναι τα «σύνορά» του, να καταλάβει τι μπορεί να γίνει και τι όχι. Η Ρωσία εργάζεται με διπλωματικά εργαλεία, είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πλήρεις διαπραγματεύσεις, γίνονται τηλεφωνήματα από τη μια ή την άλλη πλευρά. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι αρκετό».
Η ανάλυση της πρόσφατης τεταμένης κατάστασης δείχνει ότι η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν, προσπαθώντας να βρει ανύπαρκτες δικαιολογίες, προετοιμάζει το έδαφος για νέες προκλήσεις και επιθέσεις προς την κατεύθυνση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, συμπεριλαμβανομένης της κατηγορίας της Δημοκρατίας της Αρμενίας για καταστροφικές ενέργειες στην ειρηνευτική συμφωνία. Η εγγραφή καταγράφηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Αρμενίας.
Προκειμένου να αποτραπεί μια νέα στρατιωτική κλιμάκωση στην περιοχή, το Ερεβάν επανέλαβε επισήμως την ετοιμότητά του και παρότρυνε το Αζερμπαϊτζάν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία το συντομότερο δυνατό. Η Αρμενία έχει ήδη επιβεβαιώσει αρκετές φορές ότι θεωρεί αποδεκτές τις πέντε προτάσεις του Μπακού, λέγοντας ότι έχει ολοκληρώσει την ειρηνευτική ατζέντα με τις προτάσεις της, στις οποίες το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ακόμη απαντήσει.
Η Αρμενία απηύθυνε και πάλι την πρόταση ειρηνευτικών συνομιλιών στο Αζερμπαϊτζάν παρουσία των αρχηγών των κοινοβουλίων των χωρών της ΚΑΚ κατά τη διάρκεια της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της ΚΑΚ.
Πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης Αλέν Σιμονιάν δήλωσε συγκεκριμένα: «Όπως και πριν, η Αρμενία επισημαίνει τις κανονικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες. Είμαστε έτοιμοι για έναν διάλογο που θα πρέπει να οδηγήσει στην εγκαθίδρυση διαρκούς ειρήνης στην περιοχή, και για αυτό το λόγο, επιβεβαιώνοντας την προηγουμένως διατυπωμένη θέση, προσφέρουμε στο Αζερμπαϊτζάν να ξεκινήσει αμέσως διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας».
Η πρόεδρος του κοινοβουλίου του Αζερμπαϊτζάν Σαχίμπα Γκαφάροβα απαρίθμησε μια σειρά από προϋποθέσεις υπό τις οποίες, σύμφωνα με το Αζερμπαϊτζάν, είναι δυνατή η εδραίωση ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.
Σύμφωνα με την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, η Αρμενία πρέπει να ξεκαθαρίσει την τύχη 4.000 Αζέρων που αγνοούνται στον πρώτο πόλεμο του Αρτσάχ, να αναγνωρίσει την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν, το απαραβίαστο των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων και την αποκατάσταση των περιφερειακών επικοινωνιών.
Με τη σειρά της, η Ρωσία ελπίζει ότι η κατάσταση γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα επιλυθεί μέσω μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Η γνώμη μεταδόθηκε από την Πρόεδρο του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βαλεντίνα Ματβιένκο στη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της ΚΑΚ.
