Ζωή εκτός σπηλαίου: Το παλαιότερο παπούτσι στον κόσμο στέγνωσε, αλλά θα επιζήσει
Το παλαιότερο παπούτσι στον κόσμο «έζησε» σε μια σπηλιά για 5500 χρόνια, και για περίπου 10 χρόνια – εκτός σπηλαίου. Δεν του άρεσε, φαίνεται, στο πιο παλιό παπούτσι, στον κόσμο μας. Αφού βγήκε από το σπήλαιο το 2010, υπέστη αλλαγές στην εμφάνισή του. Η κυβέρνηση διέθεσε περίπου 20 χιλιάδες δολάρια για να μην χαθεί το ιστορικό εύρημα. Αυτά τα μέσα θα διευθετηθούν στη διατήρηση του ευρήματος σε ειδικές συνθήκες.
«Δεν μπορώ να πω ότι εκτίθηκε σε τόσο άσχημες συνθήκες, γιατί όταν το παπούτσι βγάλθηκε από το σπήλαιο, το δέρμα έπρεπε να αλλάξει όσο έπρεπε, είχε ήδη στεγνώσει», λέει η Αρμινέ Τσομπανιάν, ερευνήτρια στο Αρχαιολογικό Τμήμα του Ιστορικού Μουσείου της Αρμενίας.
Ο επικεφαλής της αρχαιολογικής ομάδας που βρήκε το παπούτσι ήταν αρχικά κατά της παράδοσης του ευρήματος στο μουσείο.
«Δυστυχώς έχει περάσει πολύς καιρός, έχει χάσει την αρχική του εμφάνιση. Τότε, για να είμαι ειλικρινής, ήμουν κατά της μεταφοράς του στο μουσείο με τόση βιασύνη, γιατί δεν μελετήθηκε πλήρως. Υπήρχαν πολλά, πάρα πολλά προβλήματα, υπήρχε πρόβλημα με τις εργαστηριακές δειγματοληψίες», δήλωσε ο Μπορίς Γκασπαριάν, επικεφαλής Ομάδας της Αρχαιολογικής Έρευνας του Ποταμού Άρπα.
Το παπούτσι δεν έχει παρουσιαστεί εδώ και 1,5 χρόνο. Δεν έχουμε την ευκαιρία να το δούμε. Η υπάλληλος του μουσείου, ωστόσο, δεν βλέπει τίποτα περίεργο: λέει ότι το παπούτσι άλλαξε όταν μεταφέρθηκε από το περιβάλλον του σπηλαίου του σε ανθρώπινο περιβάλλον.
«Δεν έχει να κάνει με αρχαιολόγους, γιατί βρέθηκε σε μια σπηλιά με εντελώς διαφορετικό μικροκλίμα. Καταλαβαίνετε ότι δεν μπορούσαμε να αφήσουμε ένα τέτοιο εύρημα εκεί, γιατί υπάρχουν δείγματα που πρέπει να φυλάσσονται στο μουσείο, ό,τι κι αν είναι», λέει η Τσομπανιάν.
«Είδα ότι άλλαξε έτσι, πονούσε η καρδιά μου, γι’ αυτό προσπάθησα να μην κοιτάξω. Ούτως η άλλως, το έβαλαν σε γυάλινο βάζο, όπου η ξηρότητα μάλλον του έκανε κακό. Σε ποιο βαθμό έχει αλλάξει, δεν έχω κοιτάξει, δεν μπορώ να πω, δεν θέλω καν να αγγίξω», λέει ο Μπορίς Γκασπαριάν.
Ακόμα παλαιότερα από το αρχαίο παπούτσι κομμάτια παπουτσιών βρήκαν αρχαιολόγοι στο σπήλαιο «Αρένη 1». Είναι περίπου 6300 ετών, ραμμένα σε διαφορετικά στυλ, με διαφορετικές αρχές.
«Το ένα είναι ένα παράδειγμα σόλας, ένα μέρος της βάσης, όπου θα δείτε δύο κομμάτια δέρματος ραμμένα με νήμα και γεμισμένα με στεγνό γρασίδι, δηλαδή η έννοια των σημερινών παπουτσιών με αυτή τη μαλακή σόλα», λέει ο Γκασπαριάν.
Αυτά τα δείγματα υποδηλώνουν ότι πριν από περίπου 6.000 χρόνια στην περιοχή μας ο άνθρωπος δεν ασχολούνταν με το άμεσο κυνήγι ή τη συλλογή, ούτε με το απλό δέρμα. Εδώ λειτουργούσε εργαστήριο υποδηματοποιίας.
«Από σήμερα έχει ανασκαφεί μόνο ένα μικρό μέρος του μνημείου. Φοβάμαι να πω σε ποιο μέρος, γιατί υπάρχουν δωμάτια που δεν έχει εισχωρήσει ακόμα ο αρχαιολόγος. Νομίζω ότι εκεί θα έχουμε πολύ σημαντικά και ενδιαφέροντα ευρήματα», λέει ο αρχαιολόγος.
Η ιστορία που έμεινε κάτω από τη γη δεν χάνεται πουθενά. Το καθήκον στις μέρες μας δεν είναι μόνο η μελέτη των ευρημάτων και η παρουσίασή τους στο κοινό, αλλά και η διατήρησή τους. Ο επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής, ωστόσο, δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό, υπάρχει ένα νέο, μοναδικό εύρημα στην σειρά.
«Τώρα είναι η σειρά του μοντέλου του σύμπαντος, που απεικονίζεται σε ένα χρωματιστό αγγείο, τώρα θα προσπαθήσουμε να το προετοιμάσουμε για δημοσίευση. Πρόκειται για ένα μοντέλο που έχει πραγματικά τον ήλιο στο κέντρο του κόσμου, μπορείτε να φανταστείτε, 6.000 χρόνια πριν από τον Κοπέρνικο, τον Γαλιλαίο, ο άνθρωπος τότε φανταζόταν τον ήλιο στο κέντρο – λέει ο Μπορίς Γκασπαριάν.
Το μοντέλο του σύμπαντος, αφού περάσει όλες τις εξετάσεις, θα παρουσιαστεί ως απόδειξη της ύπαρξης πολιτισμού στην Αρμενία πριν από χιλιάδες χρόνια.
