Αξίζει να δοθεί προσοχή σε αρκετές λεπτομέρειες που θα μας επιτρέψουν να κρίνουμε τις προοπτικές για την επέκταση της Οργάνωσης Τουρκικών Κρατών, γράφει ο αναλυτής Αρτϊομ Ερκανιάν. Τα μέλη του CSTO στη σύνοδο κορυφής των Τουρκικών κρατών συμφώνησαν να «ενωθούν» εις βάρος των κυρίαρχων εδαφών της Αρμενίας, συνεχίζει.
Η όγδοη σύνοδος των τουρκόφωνων αρχηγών κρατών που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη την περασμένη εβδομάδα, σηματοδότησε την έναρξη του επόμενου σταδίου ενσωμάτωσης. Σε σχέση με τα νέα καθήκοντα, ο διεθνής οργανισμός του Τουρκικού Συμβουλίου μετονομάστηκε σε Οργάνωση Τουρκικών Κρατών. Στο Μπακού, αυτό το γεγονός συνδέεται με τα αποτελέσματα του πολέμου στο Καραμπάχ, πιστεύοντας ότι τώρα η παροχή ενός ενιαίου χώρου επικοινωνίας στις τουρκικές χώρες θα είναι ο σημαντικότερος από τους στόχους της δομής. Είναι εύκολο να μαντέψουμε ότι πρόκειται για το διάδρομο του Ζαγκεζούρ.
Η μετονομασία της οργάνωσης δεν ήταν η μόνη σημαντική απόφαση που ελήφθη στη Σύνοδο Κορυφής της Κωνσταντινούπολης. Η τελική δήλωση περιέχει διάφορες διατάξεις που αφορούν άμεσα την Αρμενία. Καταρχάς, η οργάνωση συνεχάρη το Αζερμπαϊτζάν για τη “νίκη” του στον 44ήμερο πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Οι σύμμαχοι του Αζερμπαϊτζάν διαβεβαίωσαν την ετοιμότητά τους να συμβάλουν στην «αποκατάσταση και την ανάπτυξη των εδαφών που απελευθερώθηκαν ως αποτέλεσμα του πολέμου». Στη διακήρυξη χαιρετίζεται τη κήρυξη της πόλης Σούσι ως “πολιτιστικής πρωτεύουσας του Αζερμπαϊτζάν”. Και στο τέλος, οι τουρκόφωνοι εταίροι εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την εξομάλυνση των σχέσεων Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας «βάσει του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών». Όλες αυτές οι διατάξεις είναι δύσκολο να θεωρηθούν πολιτικά ορθές.
Αξίζει να στραφούμε την προσοχή σε αρκετές λεπτομέρειες που μας επιτρέπουν να κρίνουμε τις προοπτικές για την επέκταση της Οργάνωσης Τουρκικών Κρατών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Ουγγαρία εκπροσωπήθηκε στη σύνοδο κορυφής από το πρώτο πρόσωπο της χώρας, γεγονός που δείχνει τα πιθανά σχέδια της Βουδαπέστης για πλήρη ένταξη στην οργάνωση. (Τώρα η Ουγγαρία έχει καθεστώς του παρατηρητή.) Ο Πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει όλο και περισσότερο την αμφιλεγόμενη υπόθεση για την Τουρκική ταυτότητα του λαού του. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Ούγγροι είναι τούρκοι από το Κιπτσάκ που ήρθαν στην Ευρώπη, απόγονοι των Ούννων της Αττίλας. Στο παρελθόν, ο Ορμπάν έχει ήδη αποκαλέσει τη χώρα του «Τουρκική γη». Στην Άγκυρα, η δήλωση αυτή εκτιμήθηκε. Σχεδιάζοντας τα περαιτέρω βήματά τους που στοχεύουν στην επέκταση της πολιτιστικής και γεωπολιτικής επέκτασης στην Ευρώπη, οι Τούρκοι ιδεολόγοι βασίζονται όλο και πιο περισσότερο στους Ούγγρους κάθε χρόνο.
Ένας άλλος πιθανός υποψήφιος για την ένταξη στην οργάνωση είναι το Τουρκμενιστάν. Όταν υπεγράφη η λεγόμενη «Συμφωνία Ναχιτσεβάν» τον Οκτώβριο του 2009, η οποία έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία του «Τουρκικού Συμβουλίου», ο Γκουρμπανγκούλι Μπερντιμουχαμέντοφ απέφυγε να συμμετάσχει στη συμμαχία, επικαλούμενος το ουδέτερο καθεστώς της χώρας του. Αλλά χρόνια αργότερα, επανεξέτασε την απόφασή του. Στη σύνοδο κορυφής της Κωνσταντινούπολης αποφασίστηκε να «γίνει δεκτό το Τουρκμενιστάν στην Οργάνωση των Τουρκικών Κρατών σε καθεστώς του παρατηρητή». Για πολλούς παρατηρητές, αυτό είναι απροσδόκητο. Ο πολιτικός αναλυτής του Τουρκμενιστάν Σερντάρ Αϊτάκοφ σημειώνει ότι ο Ασγκαμπάτ δεν θα αισθανθεί άνετα στην Τουρκική συμμαχία . “Οι Αρχές του Τουρκμενιστάν με πολύ προσοχή εντάσσονται στο Τουρκικό Συμβούλιο. Πρώτον, η επιμονή της Άγκυρας και του Μπακού ζητά από αυτούς την κατηγορηματική και αλληλέγγυα στήριξη για τις ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο του Καραμπάχ. Το Τουρκμενιστάν από τα ιστορικά χρόνια έχει αναπτύξει θερμές σχέσεις με την Αρμενία, τις οποίες το Ασγκαμπάτ δεν θέλει να ανταλλάξει για χάρη των Αζερικών και Τουρκικών αρχών”, σημειώνει ο Αϊτάκοφ. Ωστόσο, ο Μπερντιμουχαμέντοφ υπέγραψε τη Διακήρυξη της Κωνσταντινούπολης χωρίς επιφυλάξεις. Έτσι, καθίσταται προφανές ότι ο τουρκικός κόσμος επεκτείνεται ενεργά όχι μόνο προς τα δυτικά με τη βοήθεια της Ουγγαρίας, αλλά και προς τα ανατολικά χάρη στο Τουρκμενιστάν.
Ένα ξεχωριστό θέμα είναι η προοπτική αποδοχής ως μέλους του Τουρκικού Οργανισμού Συνεργασίας της αυτοανακηρυχθείσας και από κανέναν εκτός από την Άγκυρα μη αναγνωρισμένης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου.
Ο Ρετζέπ Ταίπ Ερντογάν δεν κρύβει το γεγονός ότι θέλει να χρησιμοποιήσει την οργάνωση για να «νομιμοποιήσει» τη Βόρεια Κύπρο και να την απομακρύνει από την πολιτική απομόνωση. Στην ομιλία του στη σύνοδο, ο Ερντογάν δήλωσε: “Θέλουμε ειλικρινά να δούμε την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου ανάμεσά μας στο εγγύς μέλλον. Όταν συμβεί αυτό, η οργάνωσή μας θα εμπλουτιστεί ακόμη περισσότερο. Ελπίζουμε ότι το Τουρκικό Συμβούλιο θα συμβάλει στην άρση του αποκλεισμού της Βόρειας Κύπρου.
. Προφανώς, ήδη στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής θα ανακοινωθεί πρωτοβουλία για την παραχώρηση στο καθεστώς μαριονέτας, που κυβερνά στα κατεχόμενα της Κύπρου, καθεστώς παρατηρητή στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών. Και, πιθανότατα, ο Ιλχάμ Αλίγιεφ θα αναλάβει αυτή την πρωτοβουλία. Όλα πάνε ακριβώς προς το αυτό.
Ας μιλήσουμε τώρα για την προοπτική δημιουργίας ενός ενιαίου χώρου επικοινωνίας του τουρκικό κόσμο. Τα μέσα ενημέρωσης του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζονται ότι αυτό το θέμα στη σύνοδο κορυφής ήταν σχεδόν το πιο σημαντικό. Να τι γράφει η Haqqin.az σχετικά με αυτό:
Ας μιλήσουμε τώρα για την προοπτική δημιουργίας ενός ενιαίου χώρου επικοινωνίας του τουρκικό κόσμο. Τα μέσα ενημέρωσης του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζονται ότι αυτό το θέμα στη σύνοδο κορυφής ήταν σχεδόν το πιο σημαντικό. Να τι γράφει η Haqqin.az σχετικά με αυτό: «Ένα από τα κεντρικά προβλήματα της διαπεριφερειακής δομής είναι το άνοιγμα των υποδομών σε σχέση με τη σύγκρουση στο Καραμπάχ. Αν και η Αρμενία έκρινε ότι αυτό αποτελεί απειλή για την κυριαρχία της, στην πραγματικότητα, πρόκειται για τη διόρθωση του ανοίγματος των μεταφορών και των υποδομών στον γεωγραφικό χώρο του τουρκικού κόσμου. Η αναγκαστική στρατιωτική λύση στη σύγκρουση του Καραμπάχ την έφερε όσο το δυνατόν πιο κοντά στην τελική συγκόλληση αυτού του κενού στο διάδρομο Ζανγκεζούρ “….
Πηγές της Τουρκίας και του Καζακστάν μοιράζονται επίσης πληροφορίες ότι στη σύνοδο συζήτησαν τις προοπτικές για το έργο, το οποίο στο Μπακού ονομάζεται «Διάδρομος Ζανγκεζούρ». Η Καζαχική ενημερωτική και αναλυτική πύλη Orda γράφει στη δημοσίευσή της στη σύνοδο κορυφής: “Με την ολοκλήρωση του διαδρόμου Ζανγκεζούρ, οι Τούρκοι θα έχουν απευθείας χερσαία διαδρομή για τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων από την Τουρκία στο Καζακστάν και περαιτέρω προς την Κίνα. Για να επιταχυνθεί αυτό, οι χώρες έχουν ήδη καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την εναρμόνιση της νομοθεσίας με τον τομέα των συνοριακών ελέγχων, των τελωνειακών διαδικασιών, ακόμη και της παραγωγής ενιαίου ηλεκτρονικού Carnet TIR για φορτηγά, καθώς και ενιαίων ηλεκτρονικών αδειών οδήγησης…».
Έτσι, αποδεικνύεται ότι στην Κωνσταντινούπολη, οι ηγέτες επτά κρατών πίσω από την πλάτη του επίσημου Ερεβάν συζήτησαν το μέλλον των εδαφών της κυρίαρχης Αρμενίας. Αποδεικνύεται ότι το μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ουγγαρία, οι σύμμαχοι της Αρμενίας στο CSTO και το Καζακστάν και το Κιργιζιστάν επέτρεψαν στην Τουρκία και στο Αζερμπαϊτζάν να συμμετάσχουν στη συζήτηση για το πώς θα χρησιμοποιηθούν καλύτερα τα εδάφη της περιοχής Σιουνίκ της Αρμενίας. Σε ποιο βαθμό συνάδει αυτό με το διεθνές δίκαιο και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την προσχώρηση σε διεθνείς οργανισμούς;
