Πριν από εκατό χρόνια, σήμερα, 16 Μαρτίου 1921, η Σοβιετική Ρωσία και η Κεμαλιστική Τουρκία στη Μόσχα υπέγραψαν μια συμφωνία που περιέγραψε τα σημερινά βορειοανατολικά σύνορα της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών εδαφών της αρμενικής ΣΣΔ ή, με άλλα λόγια, αναπόσπαστο τμήμα της ιστορικής μας πατρίδας.
Εκείνη τη στιγμή, δύο διεθνώς μη αναγνωρισμένα κράτη, χωρίς τη συμμετοχή οποιουδήποτε εκπροσώπου της Αρμενίας, διαμόρφωσαν τα σύνορα του κράτους μας εις βάρος μας, οι άδικες διατάξεις των οποίων εξακολουθούν να έχουν τις καταστροφικές συνέπειές τους.
Η συνθήκη δεν συμμορφώνεται με κανένα κανόνα του διεθνούς δικαίου εκείνης της εποχής και ιδιαίτερα των ημερών μας. Κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ οδήγησε στο ξέσπασμα μια νέας σύγκρουσης η βάση της οποίας ήταν η υλοποίηση του δικαιώματος του λαού του Αρτσάχ στην αυτοδιάθεση και στην αποκατάσταση της ιστορικής δικαιοσύνης. Το ζήτημα δεν έχει επιλυθεί ακόμα και θα παραμείνει μέχρι τη στιγμή που το κράτος που καταλαμβάνει την περιοχή θα προσπαθήσει με τη βία και άλλα παράνομα μέσα να καταπνίξει το δικαίωμα των ντόπιων Αρμενίων να ζήσουν στο ιστορικό τους λίκνο.”
Χθες, στο τουρκικό κοινοβούλιο οργανώθηκε η παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο «Σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας το 1921». Πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις υπό την αιγίδα του Προέδρου του Τουρκικού Κοινοβουλίου Μουσταφά Σεντόπ, με συντονισμό του Μητροπολιτικού Πανεπιστημίου του Μπιλκέντ. Σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης αφιερωμένης στην 100η επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης της Μόσχας, παρουσιάστηκαν ιστορικά πλάνα από την υπογραφή του εγγράφου. Οι ιστορικοί και οι ειδικοί του διεθνούς δικαίου αμφισβητούν τη νομιμότητα της διαδικασίας υπογραφής αυτού του εγγράφου.
Επί του παρόντος, ο δημόσιος διάλογος για την 100ή επέτειο της Συνθήκης της Μόσχας αναφέρεται συχνά ως σημείο καμπής, αλλά η εκδήλωση που διοργανώνεται στο τουρκικό κοινοβούλιο αποτελεί σαφές μήνυμα προς τα ενδιαφερόμενα μέρη ότι δεν σκοπεύουν να συζητήσουν αυτό το θέμα. Η ημέρα της 16ης Μαρτίου ερμηνεύεται μόνο ως απόδειξη της νίκης της τουρκικής διπλωματίας”.
