Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch, κατά τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ από τις ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, υπήρξαν επανειλημμένες περιπτώσεις απάνθρωπης μεταχείρισης αιχμαλωτισμένων Αρμενίων. Οι αιχμάλωτοι πολέμου υπέστησαν σωματική βία και ταπείνωση, όλα αυτά γυρίστηκαν και από τα μέσα Οκτωβρίου διαδόθηκαν ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα.
Στο βίντεο, τους Αρμένιους κρατουμένους κλωτσάνε, μαχαιρώνονται, σέρνονται στο έδαφος, τους γονατίζουν και, ταπεινώνουν, αναγκάζουν να φιλήσουν τη σημαία του Αζερμπαϊτζάν, να επαινέσουν τον Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεφ και να χρησιμοποιήσουν εβριστικές εκφράσεις εναντίον του Αρμένιου Πρωθυπουργού Νικολ Πασινιάν, καθώς και να ισχυριστούν ότι το Καραμπάχ είναι έδαφος του Αζερμπαϊτζάν. Στα περισσότερα βίντεο εμφανίζονται τα πρόσωπα εκείνων που βασανίζουν τους Αρμένιους στρατιώτες. Σε αυτή τη βάση, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αυτοί δεν φοβούνται να φέρουν την ευθύνη για τέτοιες ενέργειες.
«Δεν μπορεί να υπάρξει δικαιολογία για βία και ταπείνωση στη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου», λέει ο Χιου Γουίλιαμσον, διευθυντής της Human Rights Watc στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. Απαγορεύεται τέτοια απάνθρωπη μεταχείριση με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Η Τρίτη Σύμβαση της Γενεύης απαιτεί ρητά να προστατεύονται “από κάθε πράξη βίας ή εκφοβισμού, από προσβολές και περιέργεια του πλήθους”
Το Human Rights Watch έχει επίσης μελετήσει μια σειρά από άλλα οπτικά υλικά και νομικά έγγραφα και έχει πάρει συνεντεύξεις από τους δικηγόρους Αρτάκ Ζεϊναλιάν και Σιρανούς Σαχακιάν, οι οποίοι εκπροσωπούν τις οικογένειες σχεδόν 40 αιχμαλώτων πολέμου και έχουν ζητήσει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ) προσωρινά μέτρα (επείγοντα μέτρα προστασίας όπου ο καταγγέλλων βρίσκεται σε “πραγματικό κίνδυνο ανεπανόρθωτης βλάβης”). Οι δικηγόροι τονίζουν ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το Δικαστήριο ζήτησε από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τους σχετικούς αιχμαλώτους πολέμου σε σύντομο χρονικό διάστημα.
