Στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικοδόμησης της Ειρήνης του Ινστιτούτου Μελετών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου Κολούμπια, έχει ξεκινήσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Ανθρώπινα Δικαιώματα – Δράσεις μισθοφόρων και τρομοκρατών στο Αρτσάχ (Ναγκόρνο-Καραμπάχ).
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελετών σε συνεργασία με τον υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Αρτσάχ το έργο θα βασιστεί σε πρωτογενείς πηγές αποδεικτικών στοιχείων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και άλλων φρικαλεοτήτων που διεπράχθησαν από Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία, καθώς επίσης από τις ισλαμιστές τρομοκράτες που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Το έργο υποστηρίχθηκε από την Αρμενική Συνέλευση της Αμερικής. Σημειώνεται ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν επιτέθηκαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ στις 27 Σεπτμβρίου 2020. Υποστηρίχθηκαν από τον τουρκικό στρατό, μισθοφόρους οπλισμένους μη επανδρωμένους αεροσκάφούς, βαρύ πυροβολικό, πυραυλικά συστήματα και ειδικές δυνάμεις. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Συρίας, η Τουρκία έχει αναπτύξει 2.000 ισλαμιστές τζιχαντιστές από τη Συρία και τη Λιβύη. Τους έχει υποσχεθεί αμοιβή για τη δολοφονία των Αρμενίων. Διάφορες υπηρεσίες πληροφοριών και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν επίσης ότι στους τρομοκράτες είχαν υποσχεθεί αμοιβή για αποκεφαλισμούς. Σειμηώνεται, ότι ως αποτέλεσμα της πολιτικής του Αζερμπαϊτζάν, σκοτώθηκαν περισσότεροι από 1.400 Αρμένιοι στρατιωτικοί και πολίτες και περισσότεροι από 100.000 απελάθηκαν. Οι αρμενικές εκκλησίες δέχτηκαν επιθέσεις. Υπάρχουν πολλά γεγονότα σύμφωνα με τα οποία οι Αζέροι χλεύασαν τους Αρμένιους κρατούμενους. Κατά τον πόλεμο, το Αζερμπαϊτζάν έχει επίσης χρησιμοποιήσει απαγορευμένα όπλα. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να έχει φιλικούς και αδελφικούς δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν – με κάθε τρόπο και με όλη της την καρδιά.
Σύμφωνα με τον υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Αρτσάχ Αρτάκ Μπεκλαριάν, κάθε πρόσωπο ή οργάνωση που ισχυρίζεται ότι προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να τα προστατεύει χωρίς περιορισμούς, ειδικά εάν σε κίνδυνο βρίσκονται οι ευάλωτοι πληθυσμοί.
